Ona veda etmemizden iki hafta evvel “Acısız, kolay bir vefat istiyorum. Lakin artık ölmek istemiyorum, zira Yoldaş çok küçük, onu yalnız bırakmak istemiyorum, ondan evvel ölmek istemiyorum” demişti Ahmet Tulgar, editörümüz Beyhan Sunal’a. Köpeği ‘Yoldaş’, yoldaşları, dostları, okurları yalnız kaldı ve Ahmet Tulgar geçen yıl ortamızdan ayrıldı.
“Yağmurlu ve soğuk günün keyfi…” Ahmet Tulgar ve YoldaşGazete Duvar’daki birinci yazısında “Gazetecilikle edebiyatçılığı eş vakitli ya da arka vakitli yapan müelliflere kendimi yakın hissederim. Benim durumum da budur zira. Ben birini başkasına tercih etmedim, edemedim” diye yazmıştı. Hayatının 35 yılını gazeteci ve müellif olarak geçirdi.
26 Nisan 1959’da İstanbul’da dünyaya gelen Ahmet Tulgar, Sankt Georg Avusturya Lisesi’ni bitirdikten sonra Viyana Üniversitesi’nde Siyaset Bilimi, Boğaziçi Üniversitesi’nde İngiliz Lisanı ve Edebiyatı okudu.
‘CEZAEVİNDE O ANI HİÇ UNUTAMIYORUM’
“1987, Bolu Gerede Cezaevi, Hata: Yayın yoluyla komünizm propagandası, 4’ncü yıl.” (Ahmet Tulgar’ın Instagram sayfasından alınmıştır.)25 yaşında ‘yayın yoluyla komünizm propagandası ve orduya hakaretten’ aldığı ceza nedeniyle cezaevine girdi. 1984-87 yılları ortasında cezaevinde kaldı.
“Üç buçuk yıl Metris’te askeri cezaevinde kaldım, sonra Bolu Gerede cezaevine geçtim” diye anlatıyor o yılları Roll mecmuasının Aralık 2007 sayısındaki söyleşide. Lakin söyleşinin nedeni cezaevi yılları değil. Tulgar’ın, konserlerini en önden izlemek için sabah 8’de sıraya girdiği Bruce Springsteen hayranlığı…
“Ben 1987’ye kadar dört sene yattım, o devir hiç Bruce Springsteen dinleyemedim, fakat müziklerini daima içimden söyledim… Yayın yoluyla komünizm propagandası ve orduya hakaretten ceza almıştım. Üç buçuk yıl Metris’te askeri cezaevinde kaldım, sonra Bolu Gerede cezaevine geçtim. Gerede’de televizyon vardı. Bir gün onu ‘We Are The World’ klibinde gördüm, o anı hiç unutamıyorum. Tahliye olduğumda annem ve annemin bir arkadaşı geldi beni almaya. Bu anne sıkıntısı Türkiye’de, tahminen de tüm dünyada sosyalist harekette çok değerlidir. Neyse, konuta geldik ve anahtarın olmadığını anladık: Annem heyecandan içeride unutmuş, konuta giremiyoruz! Tek derdim konuta girip Bruce Springsteen dinlemek! Sonra bekledik, babam geldi, kapıyı açtı, ben babama sarılmayı unuttum, direkt Bruce Springsteen kaseti koydum.”
BASINDA 35 YIL
1987’de Sabah Mecmua Kümesi’nde gazeteciliğe başladı. Güneş, Nokta, Milliyet, Akşam, Vatan, Birgün ve Cumhuriyet’te muhabir, müellif, yönetici olarak çalıştı.
Uzun yıllar çalıştığı Milliyet gazetesinde yaptığı söyleşilerle dikkat çekti. 2004’ten 2010’a kadar Birgün gazetesinde yazdı, yazı işleri müdürlüğü ve yayın danışmanlığı yaptı.
Evrensel, Radikal, Birikim, Tiroj, T24 Pazar üzere yayınlarda yazıları yayımlanan Tulgar, son olarak söyleşi, portre ve köşe yazılarıyla Gazete Duvar’daydı.
“Yayınevinden gelen her kitabım için bir toplu fotoğraf çekerim. Benim hayatım da bu türlü sürüyor. Sürdüğü kadar…”İLK KİTABI 1989’DA YAYIMLANDI
Makale ve denemeleri Kentin Surlarındalar (1992), Tam Yakalandığımız Yerden (2004), Ne Olmuş Yani? Korsan Yazılar (2005), Ben Onlardan Biriyim (2007), Lisanlar Çehreler Barış (2010), Şimdi Vakit Var (2013), Bakışın Ritmi (2020); söyleşileri Mahallede Herkes Kahramandır (2004) isimli kitaplarda toplandı.
Evsiz Ülke Kıssaları (1989), Birbirimize (2009), Duygusal Anatomi (2015), Trajik Nüans (2016), Bakmadığınız Bir Yer Kalmıştı (2018) isimli beş hikaye kitabı, Volkan’ın Romanı (2006), Çocuklar ve Canavarları (2012) isimli iki romanı yayımlandı.
Öykü ve makaleleri, Almanca, İngilizce, Fransızca, Ermenice olarak çeşitli yayın ve derlemelerde yer aldı. Volkan’ın Romanı, 2013’te Makedonya’da Romani i Vollkanit ismiyle Arnavutça olarak yayımlandı.
‘EDEBİYATA SIĞINDIM, BU TÜRLÜ AYAKTA KALDIM’
2018’de çıkan hikaye kitabı Bakmadığınız Bir Yer Kalmıştı için bir ortaya geldiği Nida Dinçtürk’e, 7 Haziran 2015 seçimlerinden sonra Türkiye’nin en karanlık periyotlarından birini yaşadığını belirterek edebiyata sığındığını şu sözlerle anlattı:
“Bu periyotta edebiyat benim için yalnızca ve yalnızca yaptığım, hayatta en sevdiğim iş, varoluş sebebim olmanın dışında, neredeyse bir şifa olmaya başladı. Oraya sığındım. Hatta Duygusal Anatomi’nin girişinde ‘Türkiye’den Türkçeye sığınmış biriyim ben’ yazmıştım. Daima bunu söylüyorum. Bu türlü ayakta kaldığımı düşünüyorum. Yazdıkça, yeni bir şeyler ortaya koydukça kaygım, hüznüm daha azalıyor. Var olabiliyorum hala.”
‘1980 SONRASI HAYATLARIMIZIN BİR VAKANÜVİSİ OLDU’
PEN Müellifler Derneği, Tulgar’ın vefatının akabinde kitaplarını ayın kitabı seçtiğini duyurduğu metinde şu sözleri kullandı:
“Ahmet Tulgar’la gelen ne çok şey var. Birtakım sıkıntıları hiç konuşulmadığı günlerde düşünmek ve yazmak üzere. Öteki mahalleler, diğer ömürler, öbür bir gökyüzü. O hem muharririn nerede, kimlerin yanında durduğunu gösterdi hem de bunu olabilecek en ihtimamlı, hassas biçimde ve edebiyat zevkini de önceleyerek yazdı. 1980 sonrası hayatlarımızın bir vakanüvisi oldu adeta. Hiçbirini kaçırmadı, gözünü kapatmadı ve birçok defa de anında kağıda ve kayda geçirdi.
Evsiz Ülke Hikayeleri’yle (1989) yazısının ve kendisinin safını ve saflığını tabir etmişti, Volkan’ın Romanı’nda cesaretli bir lisan ve bakışla ötekileştirmeye karşı durdu, Bakışın Ritmi’yle uzman bir müşahedenin eseri olan portreleri ortaya koydu, İsteğin Özgür Dolaşımı’yla da ne anlatırsa anlatsın edebiyatın lezzeti olduğunu duyurdu.” (KÜLTÜR SANAT SERVİSİ)