Endemik bir guatr ülkesi olan Türkiye’de tiroit kanseri tanısı alan kişi sayısı her geçen yıl artıyor.
Her tiroit kanserinde ameliyatın kesinlikle gerekli olduğuna işaret eden Endokrin Cerrahi Uzmanı Prof. Dr. Erhan Ayşan, sıklığı giderek artan tiroit kanseriyle ilgili kıymetli açıklamalarda bulundu.
Tiroit kanserinde nodül sayısının da kanser riski açısından kıymetli olduğunu belirten Prof. Ayşan, nodül sayısı arttıkça kanser riskinin artmadığına, bilakis azaldığına dikkat çekti.
“TİROİT KANSERİNİN EN DEĞERLİ SEBEPLERİ GENETİK MİRASIMIZ VE COĞRAFYAMIZDIR”
Prof. Dr. Ayşan, Tiroit kanserinde ‘nodül yoksa kanser de yoktur’ prensibi olduğunu ve bu yüzden nodüllerin son derece kıymet arz ettiğinin altını çizdi. Türkiye’de tiroit kanseri ve nodüllerinin sık görüldüğünü belirten Prof. Dr. Ayşan, nodüllerin görülmesindeki artışa bağlı olarak kanserin de arttığına dikkat çekti.
Tiroit kanserinde birçok risk faktörü bulunmakla birlikte en kıymetli etkenlerin aileden gelen genetik kodlar ve coğrafya olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Erhan Ayşan, hususla ilgili şu bilgileri verdi:
“Ülkemizin Karadeniz ve Doğu Anadolu bölgesi dağlık bölgelerdir ve bu bölgelerde tiroit kanseri sık görülür. Bir öteki sebep olarak Çernobil faciasını örnek gösterebiliriz. Çernobil’in izleri ülkemizde hala var; Çernobil’i 1980’lerde yaşadık ancak bu tıp genetik hasarlar 20-30 yıl sonra kendisini gösteriyor. Tiroit kanserinde genetik faktörlerin büyük kıymet arz ettiği unutulmamalıdır. Ülkemizde genetik olarak tiroit kanseri sık görülüyor. Tiroit kanseri de genetik geçişi olan bir hastalık olduğu için kuşaklar boyunca bu hastalığı görebiliyoruz.”
“40 YAŞINDAN SONRA BİRİNCİ TİROİT ULTRASONU KESİNLİKLE YAPILMALI”
Kanser sıklığıyla ilgili bilimsel araştırmalarda 5 yıllık dönemlere bakıldığını vurgulayan Prof. Dr. Ayşan, “Analizler, ülkemizde tiroit kanserini her 5 yılda, bir evvelki 5 yıldan daha sık görüldüğünü ortaya koyuyor. Biz bu pahaları alanda, yani kliniklerimizde, polikliniklerimizde, hasta muayenelerimizde de gözlemliyoruz. Var olan faktörler devam ettiği sürece tiroit nodülü ve kanseri görülme sıklığı artacaktır” dedi.
İnsanların tiroit hormonlarına baktırıp ve hormonları olağan çıktığında ‘bende kanser yok’ psikolojisine girdiğini lakin bu yanlış yaklaşımın değiştirilmesi gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Erhan Ayşan kelamlarına şöyle devam etti:
“Tiroit kanserinin kan analizlerinde çıkmadığı bilinmeli. Tiroit kanseri tanısı için elimizdeki en kıymetli teşhis aracı ultrasondur. Bazen biyopsi dahi yapmadan ultrason datalarına bakarak tiroit kanserini teşhis edebiliyoruz. Hasebiyle Türkiye üzere tiroit kanserinin sık görüldüğü bir ülkede insanların kesinlikle boyun ultrasonu yaptırmaları gerekiyor. 40 yaşından sonra birinci tiroit ultrasonu kesinlikle yapılmalı. Elde edilen datalara nazaran sıklığı değişebilmekle birlikte yıllık ya da 5 yıllık dönemlerle tiroit ultrasonuna devam edilmesini öneriyoruz.”
“NODÜL SAYISI ARTTIKÇA KANSER RİSKİ AZALIYOR”
Nodül sayısı arttıkça kanser riskinin azaldığını işaret eden Prof. Dr. Ayşan, “Biz tabip olarak ultrasonda çok fazla nodül gördüğümüzde rahatlıyoruz. Bir ya da iki tane nodül göründüğünde ise kanserin olma ihtimali artıyor. Başka yandan, şu da unutulmamalıdır ki, tiroit nodüllerinin yalnızca yüzde 5’i kanserdir, yüzde 95’i kanser değildir. Ne yazık ki, tiroitinde nodül tespit edilen şahıslar çabucak kanser oldukları niyetine kapılıyorlar. Halbuki bu çok yanlış. Nodül varsa telaş etmeyin lakin bir uzmana görünmeyi de ihmal etmeyin” halinde konuştu.
“NODÜL ÇAPI 4 CM’YE ULAŞMIŞ HASTA KESİNLİKLE AMELİYAT OLMALI”
Nodül sayısındaki durumun bilakis, nodül çapının artmasının kanser riskini arttırdığını söyleyen Prof. Dr. Ayşan, “Nodül çapı artıkça kanser riski de artıyor. Burada kritik kıymet 4 cm; şayet nodül çapı 4 cm’ye ulaşmışsa bu hasta kesinlikle ameliyat olmalı. Zira nodül çapı bu boyuta ulaştığında nodül içindeki hücreler farklılaşmaya ve denetimden çıkmaya başlıyorlar, ki bu da kanserleşme riskini önemli seviyede artırıyor. Bu noktadan sonra biyopsinin yahut takibin bir manası da kalmıyor. Tiroit nodülünün çapı 4 cm’yi bulan hastalar, biyopsi yahut takip yaptırmadan kesinlikle ameliyat olmalılar. Ameliyat olunmadığı takdirde kansere gidiş kaçınılmaz olacaktır. Üstelik nodül çapı büyüdükçe yapılacak olan ameliyat da güçleşiyor ve boyutları büyüyor. Küçük nodülü olan hastalar küçük bir kesi ile daha az riskli bir ameliyata girecek ve bir gece hastanede kalıp sonraki gün meskenlerine gidebilecek bir vakayken, nodülün büyümesi ve kanserleşmesiyle lenf bezlerine yayılmalar, geniş kesilerle yapılmış daha büyük cerrahiler, radyoaktif iyot tedavisi, metastaz riskleri ile yüz yüze kalabiliyorlar” tabirlerini kullandı.
“TİROİT KANSERİ SİNSİ İLERLİYOR”
Tiroit kanserinin sinsi ilerleyen bir hastalık olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Erhan Ayşan, hastalık, sıklıkla semptom vermediği için çapı 6-7 cm’e ulaşmış nodülü olan şahıslarda bile rastgele bulgu görülemeyebileceğini söyledi.
Bu nedenle tertipli muayenelerin değerine dikkat çeken Prof. Dr. Ayşan kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Nodüller sıklıkla boyun kaslarının ortasına gerçek büyürler, bu türlü hastalarda nodül ne kadar büyüse de dışarıdan bakıldığında hiçbir anormallik görmezsiniz. Seçkin de olsa ses kısıklığı, yutkunma zahmeti, boğazda boğulma ya da daralma üzere semptomlar görülebilir. Bir de iç guatr ve dış guatr kavramları var. Kolay anlaşılır olması için bunları şöyle örneklendirebiliriz: bir pinpon topu 4cm’dir. Pinpon topu boyutlarında bir şişlik boynunuzda var ve fark edilmeyebiliyor; biz buna iç guatr diyoruz. Bazen küçücük bir nodül yüzeyde yerleşmiş ise dışarıdan bakıldığında basitçe fark edilebilir. Buna da dış guatr diyoruz. Yani dış guatrı olan bir arkadaşınızla sohbet ederken bile onun nodülünü fark edebilirsiniz. İç guatrdaki düşünce şudur ki, nodül içe yanlışsız büyüdüğü için dışarıdan görülmez, semptom da vermediği için her geçen gün büyümeye devam eder.”