Fatma Keber
URFA – Türkiye’de ekonomik kriz her geçen gün biraz daha derinleşiyor. Yaşanan ekonomik yetersizlik nedeni ile alım gücü giderek düştü. Market raflarından, pazar tezgahına çabucak her gün eserlere yeni artırımlar gelmeye devam ediyor.
Yoksulluk oranın yüksek olduğu kentte, beşerler pek çok muhtaçlığını karşılayamazken, olağan vakitlerde sıklıkla aldıkları kuruyemişe de artık yanaşamıyorlar. Esnaf, müşterinin nefsini köreltmek için gramla alışveriş yaptığını söylüyor.
‘BİR YILDA YÜZDE 400 ARTTI’
Haliliye ilçesinde bulunan bir büfenin işletmecisi Ahmet Y. fiyatların çok yükseldiğini belirterek “Eskiden vatandaşlar kilo ile alırlardı artık gramaja kadar düştü, ‘50 gram 100 gram kuruyemiş verebilir misin?’ diyorlar. Biz de satıcı esnaf olarak mahcup kalıyoruz. durum çok berbat. Fiyatlarda bayağı bir artış var. Bir yıl içerisinde neredeyse yüzde 300-400 civarında artış yaşandı” diyor.
‘İNSANLAR ELLERİ BOŞ DÖNÜYOR’
Tarihi Balıklıgöl yerleşkesinde kuruyemiş satan Mehmet Bakır Subay da emsal kaygılardan mustarip. Onun dükkanının müşterisi de kilodan grama düşmüş: Hayat değerlendi. Beşerler alışveriş yapamıyorlar. İstedikleri üzere alamıyorlar. Doğal fiyatlar düşse vatandaşlar tekrar kilo ile almaya başlarlar ancak şu anda dediğim üzere çoğunlukla 50 gram 100 gram alan var.”
Mehmet Bakır SubayÜrünlerin fiyat performansı hakkında bilgi veren Subay şöyle devam etti: “Eskiden fındık içinin kilosu 150 liraydı. Şu anda 300 TL’yi geçmiş durumda. Çok insan geliyor her gün bunlarla karşılaşıyoruz, alamıyorlar. Hayat çok değerli olduğu için kimse yetişemiyor. Bu işe bir deva bulunsa biz de esnaf olarak seviniriz daha uygun fiyata satarız vatandaş da istediği üzere alışverişini yapar.”
‘NAKLİYE FİYATLARI VE REKOLTENİN AZ OLMASI FİYATLARI ETKİLİYOR’
Yıllardır kuruyemiş kesimi ile uğraşan Mehmet Katırcıoğlu ise fiyat artışını şu faktörlere bağladı: “Akaryakıt fiyatlarının yükselmesi nakliyeyi vurdu. Şöyle anlatayım mesela akaryakıt 20 TL iken şu anda akaryakıt 40 TL’yi aşmış durumda, bu da ister istemez fiyatları yansıyor. Birtakım eserlerimizin tam yetişmemesi rekoltenin az olması da fiyatları etkileyen bir diğer faktör. Bu sene fıstık fazla yoktu, fıstık fiyatları çok yükseldi. Öncelikle rekolte ve nakliyata bağlı fiyatlar.”
‘URFA ÖTEKİ BÜYÜKŞEHİRLERE NAZARAN DAHA UYGUN’
Kendileri açısından kâr haddinin değişmediğini tabir eden Katırcıoğlu “Urfa’da esnafın kar haddi fazla değildir, öbür büyük kentlere nazaran burada rekabet ortamı çok fazla. Badem içine mesela biz 250 TL’ye satıyoruz. Diğer yerlerde bu 350-400 TL’ye kadar çıkıyor. Esnaf olarak elimizde geldiği kadar uygun vermeye çalışıyoruz” değerlendirmesinde bulunuyor.
Mehmet Katırcıoğlu‘SEYİRLİK BAKIP GEÇİYORUZ’
Pahalılık nedeni ile eskisi üzere alışveriş yapamadıklarını söyleyen Fatma Yöyen “Ekonomik kriz bizleri her alanda etkiledi. Bilhassa besin fiyatları almış başına gidiyor. Tabi bunların içerisinde kuruyemiş de var. Evvelden kuruyemişi yarım kilo bir kilo alıyorduk şu anda maalesef artık uzaktan seyrediyoruz. Hani bu yıl fıstık çıkmış ancak fiyatı çok yüksek olduğu için yalnızca gözümüzle seyirlik bakıp önünden geçiyoruz” diyerek içinde bulundukları durumu anlatıyor.
‘EN SON 9 AY EVVEL ALDIM’
Artık kuruyemiş satın alamadıklarını söz eden Yöyen “En son ne vakit kuruyemiş yediniz derseniz, bir 9 ay falan oldu. 9 aydır neredeyse konutumuza hiç bu cinsten yiyecekler girmemiş desem palavra olmaz. Tahminen birileri almışsa ikram ediyorsa yahut bir yerlere gitmişsek orada yiyoruz. Bunun dışında artık bu cins yiyecekler hayal oldu üzere zira aldığımız maaş meydanda, masraflar meydanda. Hesaplayınca artık kuruyemişe yahut öbür şeylere yer kalmıyor” halinde konuştu.