Huzursuz bağırsak sendromu, spastik kolon, bağırsak tembelliği, irritabl bağırsak sendromu (IBS) isimleriyle biliniyor. Mide krampları, şişkinlik, ishal ve kabızlık üzere belirtilerle başlayan bu sorun bazen günler, hatta aylarca sürebiliyor. Kesin bir tedavisi olmayan bu hastalık çoklukla ömür uzunluğu devam ediyor.
Stres, hormonal bozukluklar, bağırsak nizamını bozan ilaç kullanımı yahut şüpheli-bozuk yiyecek tüketmek ya da daha evvelce geçirilmiş enfeksiyonların hastalığı tetiklediği biliniyor. Diyet değişiklikleri ve ilaçlar çoklukla rahatsız edici semptomları denetim etmeye yardımcı olabiliyor. Gastroenteroloji Uzmanı Doç. Dr. Mustafa Kaplan, huzursuz bağırsak sendromu ile ilgili bilgi verdi.
Hastalığın mide kramplarıyla kendini aşikâr edebildiğini aktaran Doç. Dr. Kaplan; “En sık teşhis edilen gastrointestinal hastalıklardan biri olan irritabl bağırsak sendromu, mide krampları, şiddetli karın ağrısı ve şişkinliğe neden olan durumları tanımlamak için kullanılan bir tabirdir. Öteki bir sebeple hastalık yokluğunda, değişen bağırsak alışkanlıkları ile karın ağrısı yahut karında rahatsızlığın varlığı olarak tanımlanır. Uzun mühlet devam edebilen bu sorunun tedavisi için semptomların hafifletilmesine yönelik tedavi uygulanır. Bu sorun karın ağrısı, kramp ve bağırsak hareketlerinde değişikliklere neden olmaktadır.
Fonksiyonel bir bağırsak bozukluğu olarak bilinir. Huzursuz bağırsak sendromu her yaştan beşerde ortaya çıkabilmektedir. Birçok vakit, gençlik yıllarında yahut erken yetişkinlik devrinde başlamaktadır. Bayanlarda erkeklere nazaran iki kat daha sık görülür. Bilhassa 30-60 ortası bayanlar bu sıkıntıyla karşılaşmaktadır” dedi. Hastalığı tetikleyen en değerli etkenin ise gerilim olduğunun altını çizen Kaplan; “Huzursuz bağırsak sendromuna tam olarak neyin neden olduğu net değildir. Huzursuz bağırsak sendromunu birtakım durumların tetiklendiği düşünülmektedir. Bu durumu tetikleyen durumlardan kimileri gerilim, hormonal bozukluklar, bağırsak sistemini bozan ilaç kullanımı yahut şüpheli-bozuk yiyecek tüketmek ya da daha evvelce geçirilmiş enfeksiyondur.
Yapılan araştırmalarda aile hikayesinin olduğu belirlenmiştir. Bakteriyel bir enfeksiyondan yahut bağırsakların parazitik bir enfeksiyonundan sonra ortaya çıkabilmektedir. Gerilim de dahil olmak üzere öbür tetikleyiciler de olabilir. Bağırsak ve beyin ortasındaki hormon ve hudut sinyalleri tesirli olabilmektedir. Bu sinyaller bağırsak işlevini ve semptomlarını etkilemektedir. Sonlar gerilim sırasında daha etkin hale gelerek, bağırsakların daha hassas olmasına ve daha fazla kasılmasına neden olabilir” tabirlerini kullandı.
İSHAL, KABIZLIK YAHUT MIDE ŞİŞKİNLİĞİ SIK TEKRARLIYOR
Kaplan kelamlarını; “Karın ağrısı, şişkinlik, karında baskı ve gerginlik hissi, dışkıda sümüksü akıntı, dışkılama sıklığı ve alışkanlığında değişiklik sıklıkla görülür. Ekseriyetle keçi pisliği üzere ya da çamur-jöle gibisi bir dışkı tanım edilir. Bağırsak alışkanlıklarında ortaya çıkan değişiklikler kelam hususudur. İshal, kabızlık yahut mide şişkinliği üzere durumların sık tekrarlanması görülür. Bazen iç çamaşırda kirlenme, ani dışkılama hissi, yetersiz boşalma yahut makatta ağrı olabilmektedir” halinde sürdürdü.
Daha az görülen belirtilerin ise; gün içindeki uyuşukluk hali ve güç eksikliği, kişinin kendisini hasta hissetmesi, az da olsa göğüste ağrılı yanma hissi olarak sıralayan Kaplan; “Bu belirtiler kıymetli bir tesire sahiptir ve birtakım insanlarda düşük ruh hali ve gerilime sebep olabilmektedir. Bu belirtiler insanların günlük aktivitelerini ve cinsel hayatını olumsuz etkileyebilmektedir” diye konuştu.
Tedavi için altta yatan nedenin araştırılması gerektiğini vurgulayan Gastroenteroloji Bölümü’nden Doç. Dr. Mustafa Kaplan; “Huzursuz bağırsak sendromunun tedavisinde en kıymetli kademe tek doktorla yürütülen tedavi sürecidir. Yoksa hastalar ekseriyetle elinde bir poşet ilaç ile o doktoran o doktora gezerek vakit kaybetmektedir. Tedavide temel yapılması gereken ise altta yatan sebebi ortadan kaldırmak ve semptomları rahatlatmaktır. Öncelikli olarak; ishal ve kabızlığın yanı sıra şişkinlik sıkıntılarını ortadan kaldıracak tedavi protokolü uygulanır. Aslında tesiri %100 kanıtlanmış hiç bir tedavi yoktur. Hatta gerekirse gerilim faktörünü ortadan kaldıracak antidepresan ilaçlar bile kullanılmaktadır. Hangi hastaya hangi ilacın uygun geldiği de tam olarak muhakkak değildir. Bunun için tek tabibin hastayı sıkı takibi önemlidir” dedi.