Bir küme ergen kız, saç düzleştiricinin sıcak olup olmadığını anlamak için sınıf arkadaşlarının derisini yakıyor. Onun bayılıp bayılmayacağını görmek için bir erkeğe, karnına olabildiğince sert vurmasını emrediyorlar. Yaşananları da cep telefonlarına kaydediyorlar.
Bunlar Güney Kore’nin tanınan dizisi The Glory’nin birtakım rahatsız edici sahneleri. Dizi, bir bayanın titizlikle planladığı, lisede kendisine zorbalık yapanlardan intikam alma kıssasını anlatıyor.
Ancak hayat mı sanatı taklit ediyor yoksa tam aykırısı mi? Mağdur olduklarını tez eden gerçek Güney Koreliler de çok açık bir intikam peşindeler.
İnternette K-pop yıldızlarını, aktörleri ve atletleri zorbalıkla suçluyorlar. Birtakım ünlüler özür dilemeye, başrolden çekilmeye zorlanıyor yahut argümanlar nedeniyle büyük fırsatları kaçırıyorlar.
K-pop yıldızlarının ismi çıkıyor
İddialara mevzu olan şahıslar çoklukla, yıllarca süren ağır bir eğitimden sonra gösteri dünyasında başarılı olmuş, istekli ünlüler.
Geçen yıl, tanınan erkek kümesi BTS’nin ajansı Hybe, yeni kurduğu kız kümesinden müzikçi Kim Ga-ram’ı çıkarttı. Bunun sebebi, kimliği bilinmeyen bir kişinin onu ortaokul yıllarında kendisine şiddete uyguladığını tez etmesiydi. Bir arkadaşını savunmak için küfür ettiğini kabul eden müzikçi, fizikî şiddet argümanlarını reddetti.
Hakkındaki şiddet uyguladığı tarafındaki savları reddetse de müzikçi Kim Ga-ram (ortada) Le Sserafim kümesinden çıkarıldı.
Yakın vakitte yetenek yarışı Fire Trot’ın en güçlü yarışmacılarından Hwang Young-woong da, eski okul arkadaşının kendisine zorbalık uyguladığını argüman etmesinin akabinde müsabakadan çekilmeye zorlandı.
Kalabalığın öfkesini yatıştıramayan Hwang Young-woong finalden çabucak evvel çekilme kararı aldı. Halbuki kazanacağı 470 bin dolar pahasındaki mükafatı de hayır kurumuna bağışlayacağını söylemişti.
Ajansı tarafından yapılan açıklamada, “Hwang, kendisi tarafından ziyan gören herkesten samimiyetle özür diliyor” denildi.
Ewha Womans Üniversitesi Okulda Şiddeti Tedbire Enstitüsü Müdürü Han You-kyung BBC’ye, Kore’de insanların, halka mal olmuş ünlüleri yüksek ahlak standardında tutma eğiliminde olduğunu söylüyor:
“Ünlülerin geçmişte, okulda şiddete karıştığını öğrenince halkın bu kadar üzülmesinin nedeni bu. Birebir şey alkollüyken otomobil kullanmak yahut uyuşturucuya bağlı kabahatler için de geçerli. Bu olayların okullarda şiddeti önlemek için bir işaret olduğu da gerçek.”
Yapımcılar için mali yükü var
Yayıncılar ve üretim şirketleri için okulda şiddet skandallarının ağır bir mali tesiri var.
2021 yılında aktör Ji Soo, internette eski sınıf arkadaşı tarafından öne sürülen şiddet savlarının akabinde başrolünü üstlendiği River Where the Moon Rises’tan istifa etmek zorunda kaldı.
Hakkında çıkan savları reddeden pek çok şöhretin tersine o, cürmü kabul etmiş ve mağdurlardan özür dilemişti.
Yine de bunun maliyeti büyük oldu. Onun olduğu tüm sahneler tekrar çekilince, üretim şirketi onun ajansına yaklaşık 2,3 milyon dolarlık tazminat davası açtı.
Sonunda kendisi hakkında düşünmek için biraz vakte muhtaçlığı olduğunu söyleyerek askere gitti.
Aktör Ji Soo, hakkında çıkan savları kabul etti ve başrolden ayrıldı.
Büyük platformlarda gösterilen iki Güney Kore dizisi de, başrol oyuncularına karşı okul zorbalığı savlarının su yüzüne çıkmasının akabinde iptal edildi yahut Kore’de yayımlanmaları süresiz olarak ertelendi.
Shim Eun-woo’nun oynadığı Fly High Butterfly ve Park Hye-su’nun oynadığı Dear.M dizileri, sırf yurt dışında gösterilmek üzere hazırlandı. Lakin muhtemelen bu, imal şirketleri için büyük bir kayıp manasına geliyordu. Zira diziler genelde fakat kendi ülkelerinde büyük bir muvaffakiyet elde etmişse yurt dışında daha yüksek fiyata satılabiliyor.
Shim, yaşananları kabul etti ve mağdurlardan özür diledi. Lakin Park, savları şiddetle reddetti ve tez sahiplerine dava açtı.
Bazı şirketler şikayet riskini azaltmak için tedbirler aldı. Kore medyası, cinsel şiddet ve uyuşturucu kabahatinin yanı sıra zorbalık argümanlarıyla ilgili tazminat unsurlarının de cümbüş bölümündeki mukavelelerde giderek yaygınlaştığını aktarıyor.
İsimsiz suçlamalar
Kore’deki bu argümanların bariz özelliği, daha çok internet ortamında ve kimliği bilinmeyen şahıslar tarafından, olaydan yıllar sonra ortaya atılmaları.
Ajanslar müşterileri hakkında çıkan bu zorbalık tezlerini genelde reddediyor ya da inceleme sürecinin devam ettiğini söylüyor. Şayet yıldız argümanları kabul ederse, ajans onun ismine özür diliyor ya da ünlü kişi kendi yazdığı özrü kendi toplumsal medya hesabında yayımlıyor ve bir müddet orta veriyor.
Kimlik, Güney Kore’deki hakaret kanunlarından ötürü açıklanmıyor. Birçok Batı ülkesinin tersine, savlar kanıtlansa bile mağdurlara karşı bazen suçladıkları kişi tarafından prestij davası açılabiliyor.
Kimlik açıklanmaması ve kesin delil eksikliğine karşın, üstelik kimi suçsuz bireyler suçlansa da, görünen o ki birçok Güney Koreli bu savlara inanıyor.
Yukarıda bahsettiğimiz hiçbir olayda okul şiddetinden ötürü cezai iddianame hazırlanmadı.
“Nihai intikam, zorbalığın büsbütün son bulması”
Zorbalık argümanlarına karşı bu güçlü reaksiyon, Güney Kore’de bu bahsin ne kadar yaygın ve önemli olduğunu gösteriyor.
Hükümet 2004’te, okullardaki şiddete karşı yasal tedbirler almaya başladı. Fakat tenkitler yasanın hoşgörülü cezalandırmalar öngördüğü ve şiddete uğrayanları desteklemekte eksik kaldığı istikametinde.
Kamuya açık bir biçimde yaşadıklarını lisana getiren az sayıda mağdurdan biri olan Pyo Ye-rim, Mart ayında okulda şiddete ait mevcut beş yıllık zamanaşımına son verilmesi davetinde bulunan bir dilekçe verdi.
Pyo Ye-rim BBC Korece Servisi’ne verdiği röportajda, “Zorbalardan intikam almak istiyor muyum? İstediğim şey, daha fazla benim üzere okul şiddeti mağdurunun olmaması. İstediğim öteki bir zorbanın bunu diğer bir çocuğa yapmadığından emin olmak. Sonuncu intikam bu olmaz mıydı?” diyor.
Korece’de Hakpok olarak bilinen okul şiddeti sırf bu ülkeyle hudutlu bir kavram değil.
Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Örgütü’nün (UNESCO) 144 ülkeden ve bölgesel idareden topladığı datalarla hazırladığı raporuna nazaran, 2019 yılında her üç öğrenciden biri zorbalığa maruz kaldı.
Raporun ortaya koyduğu sonuca nazaran, “Güney Kore, okulda fizikî şiddet ve zorbalığın keskin düşüş gösterdiği altı ülkeden biri”. 2014’te yaklaşık olarak ülkedeki öğrencilerin yüzde 47’si okulda zorbalığa maruz kalırken bu oran 2018’de 29,5’e indi.
Ancak şiddet uygulayanların isminin duyurulması ve ayıplama daha çok bir Güney Kore kavramı. Buna özel bir isim de var, “Hakpok” ve #MeToo etiketiyle bu bahiste paylaşımlar yapılıyor. Şu an her zamankinden daha fazla “tövbekar” “zorba” var.
The Glory’nin direktörü de onlardan biri. Şu an 40’lı yaşlarında olan An Gil-ho’nun, 17 yaşında Filipinler’de okurken öbür çocuklara şiddet uyguladığı sav edildi.
An Gil-ho lisedeyken bir küme erkeğin ortaokuldaki kız arkadaşıyla alay ettiğini duyduktan sonra ortaokul öğrencilerine vurmakla suçlandı.
Bu isimsiz argümanları kabul etmeyen direktör, şiddet uyguladığını hatırlamadığını söyledi.
Ancak daha sonra, gençlik yıllarında olanları gerçek bir formda hatırlamak için eski okul arkadaşlarıyla irtibat kurmak için tekraren teşebbüste bulunduğunu söyledi.
Sonunda hukuk firması aracılığıyla özür diledi.