Ertuğrul Özkök | Vaktin Ruhu
“Kuduruk dönem” kavramı benim ağzımdan çıkmıyor.
Zaten çıksa, anında troller gırtlaklar beni.
Ama söyleyen “muhafazakâr kesimin” önde gelen bayanlarından biri…
Sosyal medyada “Zeruj” ismiyle tanınıyor. O isimle bir Instagram hesabı var.
Gerçek ismi Zehra Özkaymaz.
Muhafazakâr kesim için düzenlediği şenlikler, geceler, davetlerle tanınıyor.
“Muhafazakâr Barbie kız, haydi kaldır kıçını, aldırt bıyıklarını”
Instagram’da sabah yatağından kalkıp hazırlanması ile ilgili bir paylaşımı var.
“Hi Barbieler” diye haykırarak başlıyor.
Fonda Barbie sinemasının müziklerinden biri kesim.
“Aqua’nın “Barbie Girl” şarkısı…
Şarkıya kendisi Türkçe kelamlar yazmış:
“Sen harbi bi kızsın, bu Barbi dünyada
Hadi kaldır kıçını, aldırt bıyıklarını
Harbi harbi ol bir Barbi…”
Böyle bir toplumsal medya fenomeni işte…
Ama birebir vakitte çok gerçekçi…
“Ablalarının örtündüğü yaşta, 11 yaşında o da örtünmüş”
İlgiyle izlediğim gazetecilerden Ayşe Baykal, onunla ortada bir mülakat yapıyor ve çok enteresan, mert değerlendirmeler okuyoruz.
Muhafazakâr bir bayan olduğu için dışardan bir insanın asla söyleyemeyeceği tespitler yapıyor.
Zehra Hanım; kırklı yaşlarında iki çocuk annesi, İngiliz Lisanı ve Edebiyatı mezunu bir bayan… İngilizce öğretmeni olarak iş hayatına başlamış lakin sorumluluğu “ağır” diyerek, istifa etmiş.
Bir müddet turizm kesiminde hizmet vermiş, bayanlara özel partiler düzenlemiş, renkli dünyası olan bir bayan.
11 yaşında örtünmüş. “Ablamlar o yaşlarda örtünmüşlerdi, ben de vaktimin geldiğini düşünerek örtündüm. Liseyi Kız Koleji’nde okudum… Üniversite yıllarımda başörtüsü sıkıntısıyla ve erkeklerle yüzleştim.”
“Karma eğitimden tarafım, zira erkekleri tanımadığım için yanlış evlilik yaptım”
Ayşe, mülakata son günlerin çok aktüel bir mevzusuyla girmiş.
Milli Eğitim Bakanı Yusuf Tekin, “Gerekirse kız okulları da açabilmeliyiz” diye bir açıklama yapılınca ortalık karıştı. Doğal ki bu kimileri tarafından eğitimde karma okullar kapatılıyor biçiminde yorumlandı.
Ayşe bu mevzuyu, başını 11 yaşında başını örtmüş Zehra Özkaymaz’a soruyor.
Aldığı yanıt şaşırtan:
“Ben karma eğitimden tarafım. Zira karşı cinsi tanımadan, irtibat kurmadan yetişmenin faturasını ağır ödedim. Erkekleri tanımadığım için yanlış evlilik yaptım.”
Ben kendi hisseme, bu çeşit problemlerde artık bu kadar yiğit yanıt verebilme yüreğine sahip değilim.
İslamcılık ismine trollük yapanlardan ve her an bir savcının çıkıp, “Toplumun bir kısmın ötekinin üzerine” diye başlayan bir cümleyle beni içeri aldırmasından korkuyorum.
Diyorum ya, bunu lakin 11 yaşında başını örtmüş lakin bugün kazandığı özgüvenle konuşabilen muhafazakâr kesitten bir bayan bu kadar mert biçimde cevaplandırabilirdi.
Verdiği yanıt çok mantıklı değil mi…
“İslamî giysi ile muhafazakâr giysisi birbirine karıştırmayın”
Bir ikinci enteresan yaklaşımı da “muhafazakâr giysi üslubu ile” ilgili…
“İslamî giysi ile muhafazakâr giysi birebir şeyler değil” diyor ve kendi alanının muhafazakâr giysi stili olarak belirliyor.
Muhafazakâr giysi aslında ölçülü giyinmektir ve dünyada birçok örneği vardır.
“Muhafazakâr giysiye en hoş örnek Kate Middleton’dur”
Ayşe Baykal soruyor:
“Muhafazakâr giysi, tesettürlü olmanın modernize edilmiş hali midir sizce?”
-“Ben ‘modern’ tanımlamasını hakikat bulmuyorum. Muhafazakâr giyinmeyi tercih eden bayanlar, tesettürü farklı yorumlayanlardan oluşmuyor. Bugün birçok asilzadenin, sosyetenin, bürokratın da tercih ettiği giysi biçimidir. Etekte maksi uzunluğu, elbisede truvakar kolu tercih etmek üzere… Bence muhafazakâr giysiye en hoş örnek Kate Middleton’dur.”
Ve nihayet geliyorum, başlıktaki “kudurma” meselesine…
Çakma şampanyalı muhafazakâr partilerine… Umre After Party’lerine…Geçen yıl çok konuşulmuştu bu bahis.
“Muhafazakâr bayan neden elinde çakma şampanya kadehi ile eğlenir”
Bölüm Ayşe Baykal’ın şu sorusu ile açılıyor:
“Son günlerde başörtülü genç kızların alkolsüz şampanya patlatarak eğlendiği imgeler konuşuluyor. Bu cümbüş anlayışını nasıl değerlendiriyorsunuz?”
-“Alkolsüz şampanya kutlamasında bulunmadım. Bence toplumsal medyanın yasallaştırdığı görsellerden etkileniyorlar. Cümbüş olarak sunulan görseller yani. Hoş şişeler, süslü bardaklar… Burada asıl eleştirilmesi gereken şampanya patlatan kızlar değil bence. Demek ki biz kendimize has bir cümbüş anlayışı geliştirememişiz ki yeni gençler cümbüşleri taklit ediyor.”
“Neden bu türlü bir cümbüş gereksinimi duyuyor muhafazakâr bayan?”
-“Yakın vakitte tesettürlü bayana yüklenen misyonun içinde ‘Kadın dediğin eğlenmez” anlayışı da vardı. Annelerinin yaşadığı yahut yaşamadığı her şeyi abartan bir zihniyetle karşı karşıyayız aslında… Cümbüşümüz, makyajımız, tüketimimiz her şeyimiz abartılı.”
Yanlış okumadınız, muhafazakâr bayanın kuduruk devri açılıyor
İşte tam bu noktada Ayşe Baykal’ın en hınzır sorusu geliyor: “Yani aşırılıklara hazır olalım diyorsunuz?”
Zeruj’un yanıtı şu:
“Ben bu periyodu ‘kuduruk dönem’ olarak tanımlıyorum. Lakin atlatacağımıza inanıyorum. Şurada başörtülü bayanın hem kendi cenahından hem karşı cenah tarafından özgürleştiği kaç yıl oldu ki… Bizim ebeveynlerimizin de bastırılmış hisleri var. Anne baba diyor ki, ‘Benim yaşayamadığım hayatı çocuğum yaşasın.’ Çocuğa kıymet öğretmezsen o çocuk da kalkar şampanya patlatır yani. Bir iki jenerasyon sonra cümbüş, moda, sanat anlayışımızın rayına oturacağını düşünüyorum.”
Muhafazakâr Barbie kızlar, muhafazakâr Ken’lerin canını biraz acıtacak
Bu mülakatı bir sosyolog gözüyle okuduğumda çıkardığım sonuç şu:
Muhafazakar bölümün bilhassa bayanları kıpır kıpır.
Ben önümüzdeki yıllarda en büyük hareketi ve itirazı oradan bekliyorum.
Seküler kesim, yıllar boyunca başörtüsünü ve muhafazakâr giysi usulünü bayanın özgürlüğünü elinden alan bir şey olarak görmüştü.
Nilüfer Göle üzere sosyolog ve siyaset bilimciler ise yıllar boyunca başörtüsünün bayanı özgürleştirici bir fonksiyon göreceğini söylemişti.
Galiba onlar haklı çıkıyor.
Muhafazakar Barbie kızların “Kuduruk dönemi” geçecek diyor Seruj…
Geçecek fakat muhafazakâr Ken’leri oldukça acıtacak…
Ertuğrul Özkök’ün “Zamanın Ruhu” başlığıyla “Newsletter” formatında paylaştığı yazısı.