Ertuğrul Özkök, “Küçük hoş şeyler dükkânı” başlığıyla ve “newsletter” olarak paylaştığı yazısında bugün, Michelin’in zımnî müfettişlerinin Urla’ya girip çalışmalarına başladıklarını yazdı. “Hatta en geç Eylül başında, en geç Ekim’de Urla’nın Michelin yıldızlı restoranlarının açıklanması bekleniyormuş” diyen Özkök, gündeme getirdiği “Urla’da kaç restoran kaç Mıchelin alabilir?” sorusuna, “Benim varsayımım Urla’da en az iki restoranın yıldız alacağı formunda. Bu üç de olabilir. Ancak asıl sürprizi küçük esnaf ve aile lokantalarında bekliyorum” diye karşılık verdi.
Ertuğrul Özkök’ün “Urla ve Bodrum’a Mıchelın geliyor; özel iddia, kaç yıldız gelebilir?” başlıklı yazısı şöyle:
Urla ve Bodrum’a Mıchelin geliyor; özel varsayım, kaç yıldız gelebilir?
İlk işaretini 21 Mayıs’ta Sabah gazetesinde TÜRYİD (Turizm Restoran Yatırımcıları ve Gastronomi Derneği) Başkanı Kaya Demirer verdi.
Gazeteden Sonat Bahar’a verdiği mülakatta, “Sezonun açılışı prestijiyle Michelin yıldız avcılarının Urla’ya ziyaretlerinin ayak izlerini hisseder gibiyiz” dedi.
Kaya Demirer Türkiye’de genel olarak yeme içme, özel olarak da “Fine Dining” kesimini en güzel bilen insandır bile diyebilirim. Pandemi devrinde Türk yeme içme dalını ve çalışanlarını kurtarmak için yaptığı harikulâde çalışmalar herhalde unutulmayacak.
Kaya bunu dediyse bir bildiği vardır
Kendi kendime “Kaya bunu diyorsa, gerisinde bir şey vardır” dedim.
Michelin geçen yıl Türkiye’ye geldi lakin yıldızlama çalışmasını İstanbul’la sonlu tuttu.
O bile dala büyük canlılık getirdi.
Ancak bildiğim bir diğer şey daha vardı.
Michelin bir ülkeyle bir bölgeden girdi mi, ikinci bölgeyi açması için en az 2 yıl geçerdi.
O nedenle, “Acaba” diyerek biraz araştırdım.
Bu mekanizmayı âlâ bilen beşerlerle konuştum.
Mıchelin’in saklı müfettişleri saha çalışmasını bitirmiş bile
Gerçekten Michelin’in saklı müfettişleri Urla’ya girip çalışmalarına başlamışlar bile.
Hatta en geç Eylül başında, en geç Ekim’de Urla’nın Michelin yıldızlı restoranlarının açıklanması bekleniyormuş.
Bir adım daha ötesi var.
Bir ihtimal bu yıldızlama çalışmasına Bodrum’un da katılmış olma ihtimali yüksek.
Tabii Urla deyince, İzmir, Çeşme ve Alaçatı’yı da bu çerçevede düşünebilirsiniz.
Urla Mıchein alanına girmeyi çoktan hakketti
Bakın işte buna sevindim.
Yıllardan beri Urla üzerine yazıyorum.
Bu bölge benim için Türkiye’nin Toskana’sı…
Hayat usulü, tarımı, tarihi, kültürü ile farklılaşan bir mikro kültür burası.
Bütün bunlar, Michelin’in gelmesi için kâfi bir faktör müdür?
Değil doğal ki…
İşte o nedenle asıl Urla’yı Urla yapan özelliklerin geleceğim.
Urla’yı Toskana üzere yapan birinci faktör
Birinci neden Urla’nın neredeyse sıfırdan başlayıp, Türkiye’nin en özgün şarap bölgelerinden biri haline gelmesi…
Can Ortabaş ve Bülent Akgerman’ın, Urla’nın şarap bölgesi olarak marka haline gelmesinde gerek yatırım, gerek vizyon olarak çok büyük katkısı oldu.
Keza Sevilen kümesinin da İzmir’in bir şarap bölgesi haline gelmesinde büyük tesiri var.
Ve alışılmış ki Lucien Arkas’ın o eşsiz şarap bilgisi ile şarap üretimine girmesi bölgeyi gastronomi bakımından öne çıkardı.
Urla’yı san Sebastian yapan ikinci faktör
Ama Urla beni şaşırtan ikinci bir şey daha yaptı.
Yine sıfırdan başlayıp bir gastronomi bölgesi haline geldi.
Bugün Urla’nın “Gastronomi Rotası” diye bir güzergâhı var.
Bu güzergâhta 7 değerli restoran bulunuyor.
Bağyolu ismi altında düzenlenen şarap bağları güzergâhında da 9 kıymetli marka var.
Bunun yanında Urla’nın çok güçlü bir “esnaf restoranı” kültürü var.
Benim bilebildiğim 60’a yıkın bu türlü küçük aile işletmesi lokantası bulunuyor.
Urla’yı Mıchelin’lik yapan üçüncü faktör
Urla’nın tekrar sıfırdan yaratmaya başladığı bir üçüncü özelliği de şu.
Önemli bir kültür bölgesi haline geliyor.
Bunun başını da Lucien Arkas’ın Urla’da şahsi koleksiyonlarının sergilendiği harikulâde müze.
17-18’inci Yüzyıl Felemenk ve İngiliz deniz ressamlarından, Fransız empresyonistlerine, birinci periyot Türk fotoğrafına kadar çok varlıklı bir müze burası.
Rodin heykellerini de unutmamak gerekir.
Şimdi Ahmet Güneştekin de oraya bir müze atölye kuruyor.
Bu da kültür güzergahının en değerli duraklarından biri olacak.
İşte bu nedenlerle bana nazaran Urla, İstanbul’dan sonra Türkiye’de Michelin ağına girecek banko ikinci bölge.
İzmir ve Antalya da Mıchelin ağına giriyor
Gelen bilgiler Michelin’in yıldızlama ağının, Urla dışında İzmir, Çeşme ve Alaçatı’yı da kapsayacağı biçiminde.
Ayrıca Bodrum ve bir ihtimal Antalya da girecek.
Şimdi gelelim karşılığı merakla beklenen soruya
Kaç restoran yıldız alabilir…
Urla’da kaç restoran kaç Mıchelin alabilir?
Michelin yıldızlarını evvelden kestirim etmek hem kolay hem çok güç.
Bu mevzuda Kaya Demirer’in varsayımı şöyle:
“Bu yaz sonu itibariyle bahsettiğim bölgelerde 7-8 adet Michelin yıldızlı restoran görürsek şaşırmayız. Bir yahut iki noktada ise iki yıldız gelirse sürpriz olmaz.”
Benim varsayımım Urla’da en az iki restoranın yıldız alacağı formunda.
Bu üç de olabilir.
Ama asıl sürprizi küçük esnaf ve aile lokantalarında bekliyorum.
Mıchelin’ın keşfettiği semt lokantası Seraf artık Fıne Dınıng’e de yayıldı
Michelin İstanbul’da Bağcılar’da bir semt restoranı olan Seraf’ı keşfetti.
Seraf artık Vadi İstanbul’da ikinci bir restoranını açtı.
Burada içki de var. Hatta epey varlıklı bir şarap kavı bulunuyor.
Dekoru, servisi, estetiği ile çok hoş bir fine dining restoran oldu.
Geçenlerde gittim.
Beni şaşırtan bir kalabalık vardı. Müşteri profili de dikkat cazipti.
Yani Michelin, bir semt lokantası markasını uçurdu.
Ama tıpkı vakitte o kaliteyi fine dining’e de taşıdı.
Samimi olun Mıchelin Yıldızlı restorana kaç defa gidersiniz?
Son haftalarda okuduğum en yeterli gastronomi kültürü yazılarından biri “Aposto” sitesinde Reyhan Ülker’in “En iyi’leri açıklayan liste her tarafıyla gereğince uygun mi” başlıklı yazıydı.
Şu an dünyada kıymetlendirme yapan iki kıymetli kuruluş var.
Tabi ki 1 numara Michelin, öteki ise “The World Best 50.”
Bu sonuncusu bu yılki dünyanın e yeterli 50 restoran listesini üç hafta evvel açıkladı.
Best 5, bir manada Michelin’in çok fazla Fransız yüklü artık klasikleşmiş kıymetlendirme anlayışına alternatif olarak doğdu.
Bütün dünyadan 1000’den fazla şef, restoran işletmecisi, yemek muharriri, eleştirmen ve gurmenin oylarıyla belirleniyor.
Best 50, Michelin’den farklı olarak değerlendirmeye ideoloji ve coğrafik bir boyut ta kattı.
Beni hayal kırıklığına uğratan 3 yıldız da var
Michelin ise kendi belirlediği zımnî müfettiş sistemi ile çalışıyor.
Kendi hisseme Michelin yıldızları konusunda daima sorgulayıcı bir duyguya sahip oldum.
Gittiğim kimi üç Michelin yıldızlı restoranlarda büyük hayal kırıklığına uğradım.
Ama kimileri da beni hayran bıraktı.
Kafamda daima şu soru vardı.
Gittiğin bir 3 Michelin yıldızlı restorana bir kez daha sarfiyat misin?
İkinci kere gitmek istediğim Mıchelin Yıldızlı 2 restoran
Mesela Massimo Bottura’nın “Osteria Francescaana’sı…”
Mesela Paris’te Christien Le Squer’in “Le Cinq’i…”
Bunlara tekrar gitmeyi istedim.
Özellikle Bottura…
Massimo Bottura’yı restoranından evvel yazdığı kitapla tanıdım.
“Never Trust to a Skinny Italian Chef” (Sıska bir İtalyan Şefe Asla Güvenme) isimli kitabı bana nazaran yalnızca bir gastronomi kitabı değil.
Bir edebiyat, sanat, kültür eseri…
Yemeği, tarihî, kültürel ve coğrafik boyutu içinde öylesine hoş bir öykü içinde sokuyor ki, müellif olarak hayran oldum.
Sonra Modena’daki restoranına gittim.
Yemekten sonra grubu ile restoranın art kapısının açıldığı sokakta futbol oynayışını seyrettim.
En yeterli yemek kitabını yazan şef bir faşistti
Massimo daha sonra yemekte israfa karşı milletlerarası bir kampanya başlattı.
Rio de Jeneiro’nun favellalarındaki fakir insanlara yemek veren parasız restoranlar konseptini yarattı.
Modena’daki Balsamico müzesinin ve Parmesan peynirlerinin gelişmesine büyük katkılar yaptı.
Üstelik benim üzere büyük bir rock müzik hastası.
Evinde muazzam bir vinil plak koleksiyonu var.
Kitabında okuduğum bir cümle beni şaşırtmıştı.
Ona nazaran bugüne kadarki en güzel yemek kitabını Faşist Mussolini’ye çok yakın ve ona büyük takviye veren bir İtalyan şef yazmış.
İnsan yaşlanınca gastronomik alışkanlıkları değişmeye mi başlar?
Geldiğim yaşta artık gastronomi ile ilgili his ve alışkanlıklarım değişmeye başladı.
Artık konutumda yapılan yemeklere daha düşkün bir noktaya geldim.
Artık bir restorana yalnızca güzel yemek yemek için gitmiyorum.
İç yerin ışığı, estetiği, bana verdiği his çok ehemmiyet kazandı.
Mesela bardaklar…
Özellikle şarap bardakları.
Kalın cam bardağa tahammül edemez hale geldim.
Servisin kalitesi, servisi yapan insanların zarafeti, dostluğu çok değer kazandı.
Ve tabi ki gittiğim yerde gördüğüm insanlar…
Dost bir etraf arıyor gözlerim.
Cem Yılmaz’ın “Lıttle Lıttle In The Mıddle”ı bana uyar
Bir de menüden yemek seçmek.
Çok tembelleştim.
Masamdaki biri, tam da Cem Yılmaz’ın dalga geçtiği üzere ortaya bir şeyler ısmarladığı vakit çok memnun oluyorum.
Çünkü bilhassa 4 kişiyi geçen masada menüden yemek ısmarlamak ve beklemek bana güç geliyor.
Michelin müfettişlerinin buna vereceği yıldız var mı bilmiyorum.
Ama şunu da çok düzgün biliyorum.
Michelin hala çok kıymetli bir sistem.
Çok eleştirilse de, gastronomi dünyasının çıtasını yükseltiyor.
Şefleri yeni arayışlara yöneltiyor.
O nedenle Michelin’in Urla’ya, Bodrum’a, Çeşme’ye, İzmir’e, Antalya’ya gelmesi çok değerli.
Fransızca Liberal formülle temennimi lisana getireyim.
“Que le meilleur gagne…”
İyi olanlar kazansın…