Ertuğrul Özkök | Vaktin Ruhu
Hiç kuşkusuz sembolizm yüklü bir 29 Ekim 100. yıl merasimiydi.
Türk donanmasına ilişkin 100 gemi Vahdettin Köşk’ünü selamlayarak geçerken gururlandım.
Ama içimden bir ses daima, “Dur! Bu donanma geçidinde bir gemi eksik” diyordu.
“HMS Malaya Zırhlısı…”
Sembol mi istiyorsunuz?
Bundan daha hoş bir sembol olamazdı.
Bazılarınız soracak neyin nesi bu Malaya?
Belki kimileriniz soracak…
Neyin nesidir bu “HMS Malaya” gemisi…
İngiliz Kraliyet Donanması’na ilişkin “Queen Elizabeth Sınıfı” bir zırhlı.
Bu geminin Kurtuluş Savaşı’mızda çok sembolik bir yeri var.
1453 yılında Fatih Sultan Mehmet’in fethettiği İstanbul’u İngiliz işgaline terk eden son Padişah Sultan Vahdettin’i yurtdışına kaçıran gemiydi bu.
Gelin o güne dönelim…
Bir mübarek cuma sabahı Kızılhaç ambulansında bir Sultan ailesi
17 Kasım 1922…
Bir mübarek cuma günüydü…
O günü Sözcü Gazetesi’nin muharriri Sinan Meydan’ın yazısından okuyalım.
“Sabah saat 04.00…
Padişah Vahdettin yanında 9 yaşındaki şehzadesi Ertuğrul Efendi ve 10 kişilik kafilesiyle Merasim Köşk’ünün art kapısından çıkıp Silahhane kapısına gerçek yöneldi.
Orada kendilerini iki Kızılhaç Ambülansı ile bir öteki ambülans bekliyordu.
Onlara bindiler, kendilerine kaçış garantisi sağlayan İngiliz taburunun selam duruşu altında Dolmabahçe Saat Kulesi’nin önüne geldiler.
Orada kendisini İngiliz İşgal Kuvvetleri Kumandanı General Harrington bekliyordu.
İngiliz bayrağının altından geçip orada bekleyen İngiliz zırhlısına bindiler.
Gemide kendilerini İngiliz Amiral Sir De Brock karşıladı.
Gemi biraz sonra demir aldı ve son Osmanlı Padişahı Vahdettin’i San Remo’ya götürmek üzere yola çıktı.
O günden 2 ay evvel bir 9 Eylül sabahı, Mustafa Kemal’in Kurtuluş Orduları İzmir’i düşman işgalinden kurtararak, Anadolu’yu tekrar Türk vatanı yapmıştı.
Anadolu’nun işgali sırasında sarayında oturmaya devam eden son Padişah ise bir daha dönmemek üzere Payitahttan ayrılıyordu.”
İşgal kumandanına yazılan hüzünlü bir sığınma dilekçesi
O sabah onu Beşiktaş rıhtımından alıp götüren İngiliz zırhlısının ismi HMS Malaya’dı…
Vahdettin o gemiye binip kaçmak için İngiliz İşgal Kuvvetleri Komutanı’na, 100 yıldır içimizi kemiren, 100 yıldır içimizden atamadığımız o hüzünlü mektubu yazmıştı.
“İstanbul İşgal Orduları Başkomutanı General Harrington Cenaplarına” diye başlıyor ve şöyle devam ediyordu:
“İstanbul’da hayatımı tehlikede gördüğümden İngiltere devletine sığınır ve bir an evvel İstanbul’dan öteki bir yere götürülmemi talep ederim efendim…”
Murat Bardakçı’nın “Şahbaba” kitabından okuduğumuza nazaran, Vahdettin, Damat Ferit Paşa’ya “Allah’tan ve İngilizden öteki kimseye güvenmem” demiş.
Sığınma dilekçesinin altında ‘Müslümanların Halifesi’ imzası
Altındaki imza ise yalnızca Türkler değil, İslam alemi için de hüzün vericiydi:
Padişah mektubu motamot şöyle imzalamıştı:
“Müslümanların Halifesi Mehmet Vahdettin…”
Bu ortada bir küçük detay daha…
Son padişah mektubun İngilizcesinde “Kostantinpol’daki hayatım tehlikede” demişti.
Ünlü sanatkarımız Ahmet Güneştekin’in “Kostantiniye” isimli yapıtına saldıran o adamlara duyurmak isterim.
Evet, 76 yaşına gelen bir Türk vatandaşı olarak hiç unutmadığım elem verici bir mektuptu bu…
Önümden geçen donanmaya gururla bakarken dedim ki…
Dün 100 yıllık Cumhuriyet’imizin donanmamızı getirdiği bu gurur verici geçit merasimini izlerken kendi kendime dedim ki…
“Bu geçitte bir gemi eksik…”
HMS Malaya da bu gurur verici donanmanın akabinde, iple boynundan bağlanır üzere çekilerek geçirtilmeliydi.
“100. Yıla Sembol” mü diyorsunuz…
İşte size muazzam bir sembol…
Neyin sembolü diyeceksiniz…
Anlatayım…
Adı bir sömürgeden geliyor ve son misyonu bakın neydi?
İlginç bir öyküsü var bu geminin.
18 Mart 1915 günü denize indirildi.
Adı “Malaya…”
Yani bir İngiliz sömürgesinin ismini taşıyor.
001 numaralı flaması ise Federe Malaya Devletleri’nin sancağı olan kırmızı-beyaz-siyah-sarı renklerinden oluşuyordu.
Çok enteresandır, bu gemi Vahdettin’i İstanbul’dan götürdükten sonra “çok önemli” bir misyon daha yaptı.
Görev yeri 1936-39 yıllarında bugünkü İsrail’de bulunan Hayfa limanındaydı.
En başarılı misyonu de şu oldu:
Filistin’de Ağustos-Eylül 1938 yılındaki Arap başkaldırısını bastırmak.
Başarıyla yerine getirdi bu vazifesini de…
Kim bilir misyona devam etseydi tahminen de bugün Gazze’de Filistinlilere karşı çabada misyon alırdı.
Bir gün evvel Gazze mitinginde de gösterilirdi
Malaya, 20 Şubat 1948 günü hurdacılara satıldı.
Keşke diyorum… Keşke Türkiye Cumhuriyeti Devleti o gemiyi satın alıp bir yerde “Çöküş Müzesi” olarak kullansaydı.
Şöyle bir sahne düşünün… İşgalci İngiliz’in, Sultan’ı kaçırmak için yolladığı Malaya gemisi, son Halifenin ismini taşıyan Vahdettin Köşk’ünün önünden, boynundan ip bağlanmış halde süklüm püklüm geçiyor…
Çok sembolik olmaz mıydı…
Hatta bir gün evvel yapılan Gazze mitinginde de gerideki ekrana 84 yıl evvel Filistin halkının başkaldırışını bastıran bu geminin süklüm püklüm hali yansıtılabilirdi.
Cumhurbaşkanı merasimi oradan izlemekle çok gerçek ve sembolik bir iş yaptı
Evet, bence Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın Cumhuriyet donanmasının güçlü gemilerinin geçişini o binadan izlemekle çok sembolik ve gerçek bir karar aldı.
Cumhuriyet’in halk tarafından seçilmiş Cumhurbaşkanı, son padişahın ismini taşıyan binada…
Adeta “Padişahlık periyodu ebediyen kapandı. Kelam artık hanedanın değil, milletin ve onun seçtiklerinin” iletisini veriyor.
Atatürk işgal sırasında Boğaz’daki İngiliz gemilerini görünce şöyle demişti:
“Geldikleri üzere gidecekler…”
Geldikleri üzere gittiler…
Giderken yanlarında son Osmanlı Sultanı’nı da götürdüler.
Düşünün…
Bir düşünün o Boğaz’dan geçen “Anadolu” zırhlısı ne olurdu?
Bir de şunu düşünün…
Madem İngiliz Kraliyet donanması gemilerine sömürgelerin ismi veriliyor, Atatürk ve Kurtuluş orduları İstanbul’u kurtarmasaydı, bugün tahminen kukla bir sultanın köşkünün önünde demirlemiş İngiliz gemilerinden birinin ismi “Anadolu” bile olabilirdi.
Oysa “Anadolu” artık hür, özgür ve bağımsız bir Cumhuriyet’in donanmasının muvaffakiyet sembollerinden biri olarak, Türk bayrağını dalgalandıra dalgalandıra sularımızda dolaşıyor.
Nereden bakarsanız bakın, donanmamıza selam yeri olarak Vahdettin’in binasının seçilmesi sembolik açıdan çok yerinde oldu.
Cumhuriyet donanması o ruhsuz binanın önünden gururla geçerken, İstanbul’un ve Anadolu’nun her yerinde, Sultan’ın tebaası kimliğinden Cumhuriyet’in eşit vatandaşları haline terfi etmiş milyonlarca insan da Mustafa Kemal Atatürk’ü hürmetle selamlıyordu.
