İlk cinste da yarışı önde bitiren fakat, yüzde 50’nin üzerine çıkamayan Erdoğan, ikisi Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde olmak üzere toplamda üç defa art geriye seçilen ülke tarihindeki birinci cumhurbaşkanı oldu.
Resmi sonuçların açıklanmasının akabinde yeni kabinesini açıklaması beklenen Erdoğan’ı yeni devirde şiddetli ekonomik sıkıntılar bekliyor.
Muhalefet partilerinde ise parlamento seçimlerinin akabinde, cumhurbaşkanlığının da kaybedilmesi nedeniyle iç hesaplaşma kaçınılmaz görünüyor.
Cumhurbaşkanı ve AKP Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan, ikinci tıp seçimi, 2018 seçimlerine nazaran yaklaşık 0,4’lük oy kaybıyla tamamladı.
2019 mahallî seçimlerinde, CHP’nin belediyeleri kazandığı Ankara, İstanbul, İzmir, Adana, Mersin, Antalya’nın da ortalarında bulunduğu büyükşehirlerde Kılıçdaroğlu’nun gerisinde kalan Erdoğan, Karadeniz, Ankara ve Eskişehir dışında İç Anadolu bölgesinde üstünlüğünü korudu.
Oy oranlarında kısmi değişimler olmasına rağmen, birinci tıpla karşılaştırıldığında, seçim haritasında Hatay dışında değişiklik olmadı.
İlk tıp seçimde Kılıçdaroğlu, Hatay’da seçimi küçük farkla önde tamamlamıştı.
İkinci cinste ise Erdoğan bu vilayette yarışı önde bitirdi.
Seçmenin birinci çeşitteki tercihini büyük oranda koruduğu seçimde her iki aday da oylarını artırmasına rağmen, oy farkı da birinci turdakine yakın oldu.
Kılıçdaroğlu, Doğu ve Güneydoğu’da oy kaybetti
14 Mayıs seçimlerine “milliyetçi” seçmen telaffuz damgasını vurmuştu.
MHP oy oranını artırırken, Zafer Partisi’nin başını çektiği CET İttifakı Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan, yüzde 5,17’lik oy oranıyla sürpriz yapmıştı.
İkinci çeşide giderken, Sinan Oğan, Erdoğan’ı; ittifakın başını çeken Zafer Partisi Genel Lideri Ümit Özdağ ise Kılıçdaroğlu’nu destekleme kararı aldı.
Özdağ’ın başta sığınmacı sorunu, Anayasa’nın Türklük unsuru, kayyumların devamını da içeren yedi unsurluk protokol karşılığı dayanak verdiği Kılıçdaroğlu, ikinci cins seçimde oylarını yaklaşık yüzde 3, Erdoğan ise yüzde 2,5 dolayında artırdığı dikkate alındığında CET İttifakı’nın oylarının iki aday ortasında bölündüğü yorumu yapılıyor.
Kılıçdaroğlu, büyükşehirlerde oy artırdı, Güneydoğu’da kayıp yaşadı
Seçim sonuçlarına nazaran büyükşehirlerin yanı sıra, Trakya, Doğu ve Güneydoğu’daki birçok vilayette Kılıçdaroğlu yarışı önde bitirdi.
Ancak Kılıçdaroğlu, seçim yarışını önde bitirdiği Diyarbakır, Ağrı, Hakkari, Mardin’in de ortalarında bulunduğu Doğu ve Güneydoğu’daki 11 vilayette küçük de olsa oy kaybetti.
Bu durum bir küme Kürt seçmenin, Zafer Partisi ile yaptığı seçim işbirliğine reaksiyon göstererek, sandığa gitmemeyi tercih etmesine bağlanıyor.
Erdoğan kabine mesaisine başlayacak
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan da cumhurbaşkanlığı kesin sonuçlarının açıklanmasının akabinde, seçim takvimine nazaran yemin edip misyonuna başlayacak.
Erdoğan’ın birinci işi yeni kabinesini belirlemek olacak.
Mevcut kabinede yer alan bakanlardan 15’i milletvekili seçilerek parlamentoya girdi.
Bu durum Erdoğan’ın kabinesini tümüyle yenilemesi manasına geliyor.
Parlamentoda Cumhur İttifakı’nın çoğunluğu sağlaması nedeniyle, Erdoğan’ın kimi bakanları yine kabineye alacağı kulislerde konuşuluyor.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, Ulusal Savunma Bakanı Hulusi Akar, Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu, yine kabineye girme mümkünlüğü yüksek görülen isimler.
Mevcut kabinesinde yüklü olarak “teknokrat” isimlere yer veren Erdoğan’ın, yeni periyotta, siyaset tecrübesi olan isimleri kabineye alması muhtemel görülüyor. Bu çerçevede “üç dönem” kuralına takıldığı için parlamentoya giremeyen birtakım isimlerin yeni periyotta kabinede yer alabileceği belirtiliyor.
Erdoğan’ın kabinesini açıklamasının akabinde, partideki oy kaybını da masaya yatırması bekleniyor.
Cumhur İttifakı’nın seçimleri kazanmasına rağmen, 14 Mayıs seçimlerinde AKP yaklaşık yüzde 7 oy kaybetti. Seçimlerin tamamlanmasının akabinde, AKP’nin oy kaybının nedenlerine ait tahlillerin tamamlamasının akabinde, seçimlerde başarısız olan parti teşkilatları dahil, parti idaresinde de revizyona gidebileceği belirtiliyor.
Kılıçdaroğlu’ndan ‘devam’ mesajı
Seçim sonuçlarının muhakkak olmasının akabinde muhalefet partilerinin başkanları yüklü olarak bunu bir mağlubiyet olarak görmedikleri, “eşit olmayan şartlarda yarışılması ve iktidarın devlet imkanları ve bu imkanlara bağlı olarak yapılan” dezenformasyon nitelikli kampanyalara bağladı.
CHP Genel Lideri Kemal Kılıçdaroğlu seçimden sonra da “mücadeleye devam edeceğim” diyerek, partisinin başında olacağı iletisini verdi.
İYİ Parti Genel Lideri Meral Akşener, seçmenin bildirisini anlayıp gereğini yapmak gerektiğini belirtti.
Akşener, “Millet İttifakı devam eder mi“ sorusuna ise, “Şu an gelişmeler çok sıcak, şimdi bir şey diyemiyorum” cevabı vermekle yetindi.
İttifak başkanları daha sonra CHP Genel Merkezi’nde bir ortaya gelerek durum değerlendirmesi yaptı. Lakin başkanlar, birlikte imaj vermedi ve görüşme sonrası da bir açıklama yapılmadı.
İstanbul Büyükşehir Belediye Lideri Ekrem İmamoğlu da Kılıçdaroğlu’nun açıklamalarının akabinde, rastgele bir açıklama yapmadan, genel merkezden ayrılıp İstanbul’a döndü.
İmamoğlu sabah toplumsal medya hesabından paylaştığı iletide ise “Kimse telaş etmesin, her şey tekrar başlıyor. Unutmayın, değişmeyen tek şey değişimdir” dedi. İmamoğlu, “Aynı şeyleri yaparak farklı sonuç asla beklemeyeceğiz artık” sözlerini kullandı.
CHP ve DÜZGÜN Parti’de kurultaylar toplanacak
2019 lokal seçimlerinden aldığı başarılı sonuç ve cumhurbaşkanı adayı olması nedeniyle partisi içinde son derece güçlü pozisyonda olan Kılıçdaroğlu’nun, son seçim mağlubiyetinin akabinde tıpkı gücünü koruyup koruyamayacağı merak konusu.
Bu bahiste önümüzdeki yaz aylarında yapılması gereken 38. Olağan Kurultay belirleyici olacak. CHP’de kesin kurultay tarihi ilan edilmedi.
Ancak olağanda 2022 Temmuz’unda yapılması gereken kurultay, bir yıl ertelenmişti.
O nedenle CHP’nin kurultayını önümüzdeki Temmuz ayında yapması gerekiyor. Lakin parti idaresi, kesin kurultay tarihini ilan etmedi. Seçimlerin akabinde CHP’de de kurultay takviminin ilan edilmesi bekleniyor.
İYİ Parti Genel Lideri seçimlerden evvel Olağan Kurultay’ını 24-25 Haziran’da yapacağını ilan etti.
14 Mayıs seçimleri için “birinci parti” olarak çıkıp, “başbakan olma” maksadı koyan Akşener, bu gayesinin çok gerisinde kaldı ve 2018 seçimlerindeki oy oranını koruyabildi.
Seçimden evvel aday belirleme sürecinde, Altılı Masa’dan evvel kalkması ve sonra tekrar oturması nedeniyle, seçmenin inancını sarstığı tenkitlerine gaye olan Akşener’e karşı parti içi muhalefetin sesini yükseltmesi bekleniyor.
Millet İttifakı kümesi arayışı
CHP listelerinden seçime giren DEVA Partisi, Gelecek Partisi, Saadet Partisi ve Demokrat Parti’den toplam 38 milletvekili CHP’den ayrılarak partilerine geçecek.
Bu partilerin Meclis’te daha faal çalışabilmek için küme kurmak için temasları bir müddettir sürdürüyor.
Çatı parti üzerinde anlaşılması halinde bu siyasi partilerin, Meclis’in altıncı küme olması planlanıyor.