ANKARA – Seçim sürecinde en çok konuşulan başlıklardan biri de sandık güvenliği. Siyasi partilerin kampanya süreçlerine paralel aldıkları tedbirlerin konuşulduğu Türkiye’de son seçimde 200 bine yakın sandık kuruldu ve oy pusulalarıyla siyasi tercihler belirlendi.
Yüksek Seçim Şurası (YSK) Lideri Ahmet Yener, seçimlerin çabucak akabinde Türkiye’nin elektronik seçime geçmesinin kaide olduğunu söyledi, bu bahiste mahallî seçimlerden sonra çalışma yapacaklarını kaydetti. YSK’nin çalışmasının yanı sıra Meclis’ten yasal düzenlemenin de gerekli olduğu elektronik oylama usulü hali hazırda Amerika Birleşik Devletleri, Estonya, İsviçre, Kanada ve Brezilya üzere ülkelerde uygulanıyor.
AK PARTİ: AKILLARA BİR KUŞKU GELMEDEN YAPILMASI GEREKİYOR
AK Parti’nin YSK temsilcisi Recep Özel’e nazaran bu bahisteki değişikliğin bütün siyasi partilerin ittifakı ve uzlaşısıyla yapılması gerekiyor. Elektronik sisteme geçilecekse bu sistemin görüş alışverişi yapılarak kurgulanması gerektiğini tabir eden Özel, “Türkiye’de seçimler en uygun yaptığımız işlerden bir tanesi. Elektronik ortamda seçimin akıllara bir kuşku gelmeden yapılması gerekiyor. Alt yapısı her hâlükârda çözülür ancak anlayış olarak buna hazır hale gelinmesi ve bütün partilerin kabul etmesi lazım ki yasal düzenleme yapılsın ve tahlile kavuşsun” diye konuştu.
Bu hususta soru işaretlerini giderecek adımların atılacağını söz eden Özel, “Denetimi nasıl olacak, nasıl sağlanacak… Bütün siyasalların uzlaşacağı, onların da onay vereceği bir sistem kurgulanabilir” sözlerini kullandı.
AK Parti YSK temsilcisi Recep Özel
CHP PARTİ ORGANLARINDA KARARA BAĞLAYACAK
Öte taraftan bu mevzuda nasıl tavır alacağı merak edilen siyasi parti ana muhalefet. CHP’li kurmaylara nazaran buna karar verilmeden evvel hangi şartlarda bu sistemin getirileceğinin görülmesi gerekiyor. Güvenlik tedbirlerinin hangi seviyede ve nasıl alınacağının açıklanacağı bir çalışmanın somutlaşması halinde CHP, parti içi organlarında kelam konusu adımı tartışacak ve bir karara bağlayacak.
YEŞİL SOL PARTİ: İLKESEL OLARAK KARŞI DEĞİLİZ
Yeşil Sol Parti YSK temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki’ye nazaran Yüksek Seçim Kurulu’nun bu türlü bir çalışmayı neye nazaran yaptığı bilinmiyor zira heyette tartışılıp alınmış bir karar ortada yok. YSK’nin tek başına bunu yapamayacağını, belirten Tiryaki, Meclis’in kanun değişikliği yapması gerektiğine işaret etti.
Elektronik oy kullanmanın teorik olarak mümkün olduğunu, pratik olarak ise soru işaretleri içerdiğini tabir eden Tiryaki, “Elektronik kimlikler bile yeni sisteme nazaran işlenmiş değil. Her sınıfa bunlar konulsa, parmak izleriyle beşerler girse oy kullansa tahminen olur. Biz ilkesel olarak elektronik oylamaya karşı çıkmayız” diye konuştu.
14 Mayıs seçimleri öncesinde seçim güvenliğine dair kamera kurulması tekliflerini hatırlatan Tiryaki, “193 bin sandığın kurulduğu her sınıfa kamera sisteminin yerleştirilmesini talep etmiştik. ‘Kabin içini görmesin fakat sandık şurası üyelerini ve sınıfı görecek formda yerleştirilsin’ dedik lakin YSK bunu kabul etmedi. Emel seçim güvenliğini sağlamaksa bunun öteki yolları da var” dedi.
Yeşil Sol Parti YSK temsilcisi Mehmet Rüştü Tiryaki
İYİ PARTİ: ELEKTRONİK OYLA BİRLİKTE PUSULA
İYİ Parti’nin YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk’e nazaran bu hususta karar vermeleri için elektronik oylama formüllerinden hangisinin tercih edileceğini görmeleri gerekiyor. Elektronik oylamanın direkt yapıldığı ya da bunun yanı sıra şahıslara pusula verildiği örneklerin kelam konusu olduğunu hatırlatan Öztürk, ikincisini tercih edeceklerini tabir ederek şunları söyledi:
“Elektronik oylama pusula verilmesiyle de daha denetlenebilir olur. Direkt elektronik oylamanın yapılmasının denetlenebilirliği açısından çok sağlıklı olmadığını düşünüyorum. Şahsa özel oy pusulasıyla birlikte bir oy kullanımı sağlanırsa ve siyasi partilerce denetlenebilir bir sistem oluşturulursa olabilir, bunda bir sakınca yok. Ancak yalnızca elektronik oyun alındığı, oy kullanımı sırasında sistemin kilitlenip kilitlenmediği, oyların öteki bir adaya yazılıp yazılmadığı bir şeye evrilirse bu mümkün olmaz” diye konuştu.
Öztürk GÜZEL Parti’nin bu husustaki kesin tavrının, elektronik oylama metodunun nasıl şekilleneceğinin ortaya çıkmasının akabinde kesinleşebileceğini tabir etti.
DÜZGÜN Parti’nin YSK temsilcisi Mustafa Tolga Öztürk
ELEKTRONİK SEÇİM NEDİR?
Elektronik seçim, seçimin elektronik aygıtlarla toplanıp, kıymetlendirilmesi süreci olarak isimlendiriliyor. 1960’lı yıllardan itibaren uygulanan elektronik oylama sistemi internet telefonu ile, delikli kartlarla ve optik oy pusulaları ile yapılabiliyor. Yalnızca elektronik bankolarla oy tercihinin aktarıldığı ve toplandığı formüllerin yanı sıra dijital olarak tercihini yapanlara pusula verilmesi tekniği de kullanılıyor. Çok sayıda ülkede teknik alt yapıya dönük çalışmalar yapılırken internete erişilen telefon ile de tercihlerin toplandığı örnekler bulunuyor.