En sinsi kanserlerden biri olan akciğer kanserinin en besbelli özelliklerinden biri, öksürük biçimi. Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Özkan Demirhan, öksürüğün sebeplerinin yeterli araştırılması gerektiğini tabir etti. Hastaların balgamdan kan gelene kadar öksürüğü çok da önemsemediklerini belirten Özkan Demirhan, “İnsanlar genelde kan gördükleri vakit korkarlar lakin öksürünce umursamazlar.
“Öksürüyorum sigarandır” derler. Halbuki öksürüğün kalple mi akciğerle mi bağlantılı olduğunun araştırılması gerekir. Balgamda kanama yahut çok kirli balgam çıkarma da akciğer kanserinin bir öbür belirtisi olabilir. Öte yandan akciğer kanseri çok çeşitli klinik belirtiler verebilir fakat en sık görülen belirtileri sıklık sırasına nazaran şöyle sıralayabiliriz. Uzun süren ve karakteri değişen öksürük, kilo kaybı, nefes darlığı, göğüs ağrısı, hemoptizi (kanlı balgam çıkarma), kemiklerde lokalize ağrı, ses kısıklığı, parmakların bombeli hale gelmesi (çomaklaşması), ateş, halsizlik, vena cava superior sendromu (VCSS-yüz ve uzunluğunda şişlik oluşur), disfaji (yutma güçlüğü) üzere belirtilerdir.” dedi.
Bacak ağrısı da akciğer kanseri belirtisi olabilir!
Bacak ağrılarının da kesinlikle akciğer kanseri açsısından tetkik edilmesi gerektiğine vurgu yapan Prof. Demirhan, “Akciğer kanserli hastalarda toplardamar tıkanıklıklarına çok rastlıyoruz. Kanser hastalarının kanındaki yapısal bozukluklar, pıhtılaşmaya olan eğilimlerden ötürü toplardamarlarda pıhtılaşmadan ötürü ıstıraplar yaşanabiliyor. Bu yüzden bacaklarda şişme ve ağrı üzere şikayetlerinin dikkate alınması gerekir. Derin ven trombozu denilen bu durum vaktinde tedbir alınmazsa akciğer embolisine neden olup hayati sonuçlar doğurabiliyor. Bu yüzden önlem erken alınmalı. Akciğer kanserinin teşhisi konmuş hastalar ameliyat esnasında, ameliyat sonrası hatta ameliyat olamayacak hastalar da dahi toplardamar tıkanıklıkları medyana gelmekte.
4 8
Hastalar kanserden kaybedilmese bile toplardamar pıhtılaşmasından kaybedebiliyor. Bu pıhtılaşmalar kesinlikle tabip denetiminde medikal tedavi ile tedavi edilmektedir. Tedavi seçenekleri ortasında başta kan sulandırıcılar olmak üzere ağızdan alınan ilaçlar, cilde yapılan iğne, damardan verilen kan sulandırıcılarla ve antiembolik çoraplarda kullanılmakta. Az durumlarda ana toplardamara filtre konulmakta.” Halinde konuştu.
Erken teşhis için bilinmesi gerekenler
Prof. Dr. Özkan Demirhan, erken teşhisin başka kanser cinslerinde olduğu üzere akciğer kanserinde de büyük ehemmiyet taşıdığına dikkat çekerek, “Akciğer kanserini erken evrede yakalamak için şuurlu ve şahsa uygun checkup yapılması ve bunun da akciğer sineması ve düşük doz akciğer tomografisi ile yapılması gerekir. Bilhassa uzun müddettir tütün ve tütün eseri kullanan 40 yaş üstü bireyler, ailesinde akciğer kanseri kıssası olanlar nizamlı olarak tabip denetiminde olmak zorundalar. Risk altında oldukları için bu şahıslara katiyetle düşük doz akciğer tomografisi öneririm. Şayet çok küçük boyutta bir lezyon tespit edilirse çoklukla bunu akciğerde nodül olarak tanımlarız 3 ayda bir yahut duruma nazaran 6 ayda bir akciğeri düşük doz tomografi ile takip ederiz.
Ama düşük doz tomografi olması büyük değer taşıyor zira hastalar radyasyona maruz kalıyor. Tomografi ilaçsız çekilse bile hasta radyasyon alır. Erken teşhiste bize yol gösteren memleketler arası bir formül vardır bu usul yüzde 100 olmasa da bizlere bir fikir vermekte. Sinemada patoloji saptandığı vakit sigara içimi ve yaş durumu da göz önünde bulundurulur. Dertli durumları erken tespit etmek için PET CT de önerilebilir. Lezyon tanısı için biyopsiye kadar giden bir sürece de gidebilir şayet ameliyata uygunsa kesinlikle cerrahi tedavi tercih edilmelidir.” Tabirlerini kullandı.
“Tedavi bireye özel olmalı”
Akciğer kanseri tedavisinde şahsa özel tedavi modelini anlatan Göğüs Cerrahisi Uzmanı Prof. Dr. Özkan Demirhan,“ Akciğer kanseri her vakit bireye özel olmalıdır. Cerrahi tedavi de cerrahi sonrası onkolojik tedaviler de şahsa özel olarak planlanır. Standart üzere görünse de bu tedaviler, bireye özel birtakım faktörler vardır. Bu faktörleri sıralamak gerekirse; akciğer kanserinin evresi, kanserin hücre tipi (Küçük hücreli akciğer kanserinin cerrahi tedavisi çok çok sınırlıdır), moleküler genetik testlerin durumu, kişinin performansı ( kişinin beslenme hali ve hayat kaideleri, kişinin psikolojisi üzere durumlar) formundadır. Son yıllarda tüm cerrahi branşlarda olduğu üzere göğüs cerrahisinde de minimal invaziv (Küçük kesi ile yapılan ameliyatlar) metotlar tercih edilmektedir. Bunlar videotorakoskopik (VATS) ve robotik (RATS) ameliyatlarıdır. Lakin burada bilinmesi gereken hangi formülle ameliyat edilirse edilsin kanser tedavisinin başarısı kanseri büsbütün temizlemektir. Miniml İnvaziv ameliyatların en büyük avantajı komplikasyonları minimuma indirmesidir. Öte yandan ameliyat sonrası hasta daha az ağrı hisseder, hastanede kalış mühleti azalır. Onkolojik tedavi gerekse bile bu hastaların tedaviye karşılığı daha başarılı oluyor. Akciğer kanserinin artışında çevresel faktörlerin günden güne bozulması, hava kirliğinin artması, tütün ve tütün eserlerinin daha özendirici hale getirilmesi akciğer kanseri oranlarını arttırmaktadır.” dedi.
NASIL BESLENMELİ?
Prof. Dr. Özkan Demirhan, kanserden ve bilhassa akciğer kanserinden korunmak için beslenmenin de kıymetine dikkat çekerek şu tavsiyelerde bulundu.
“Tütün ve tütün eserlerinden uzak durun (özellikle pasif içici üzere risk kümelerinin dikkatli olması gerekiyor). Abartılı yemekten kaçının, şeker, tuz tüketimini çok aza indirin. Beyaz et yüklü beslenin. Beyaz et tercihinizi kesinlikle balıktan yana kullanın. Haftada bir kez kesinlikle kırmızı et tüketmeye dikkat edin. Lakin etin çok pişmiş ve yanmış halini değil orta pişmiş halini tercih edin. Öğünlerde bol ölçüde yeşillik tüketin. C vitamininden varlıklı besinleri tercih edin. Akdeniz metodu beslenmeyi hayat biçimi haline getirin. Zeytinyağını sofranızın ve mutfağınızın baş tacı yapın. Katı yağlardan uzak durun. Yeşil çay tüketin. Sistemli spor yapın”.