ANTALYA – Yunan Adaları’nı ziyaret edecek Türk vatandaşlarına 7 günlük vize muafiyetinin uygulanacağı açıklanınca, akla gelen birinci soru şu oldu: “Böyle bir tatilin şu anki maliyeti ne?”
Türkiye ve Yunanistan bir denizin iki yakası… Mikonos, Santorini, Rodos, Midilli, Girit… Birebir kültür, birebir deniz, tıpkı havayla Anadolu kıyılarına çok benzeyen, bir sayfiye yeri kıvamındaki bu adalar, 2020’lere kadar yerli tatilcilerin beğenilen lokasyonlardı. Fakat gerek döviz kurlarındaki süratli yükseliş gerekse Avrupa ülkelerine vize alma sürecinde yaşanan zorluklar nedeniyle son yıllarda yerli turist yüzünü yurt içi turizm merkezlerine döndü. Yunanistan’ın 10 adasına kapıda vize ile giriş imkanı sağlayan bu yeni karar, adaları yine tatil planlarının tanınan seçeneklerinden biri haline getirdi. Bu sefer tatilciler için ‘uygun bütçeli bir program’ bulmak, evvelki yıllara nazaran çok daha değerli. Lakin yeniden de denizin her iki yakasında tatil tecrübesi olanlara nazaran, Yunan hudutlarında bir tatil, Bodrum, Çeşme, Kaş üzere tanınan bölgelere nazaran döviz kuru farkına karşın daha ucuz.
Gizem Temel Erinİstanbul’da satış ve pazarlama uzmanı Gizem Temel Erin, Yunan Adaları’nda tatilin Türkiye’de birçok koya gitmekten daha ucuz olduğu görüşünde:
‘DAHA UCUZ BİR TATİL MÜMKÜN’: “Euro’nun TL karşısındaki kıymetinin yüksekliğine karşın adalarda, Bodrum’a gitmekden daha düşük bütçeli bir tatil yapabildiğinizi düşünün, bu mümkün. Yaklaşık 15 bin lira ile hoş bir tatil yapabilirsiniz. Mikanos, Santorini kıymetli adalar ancak Tasos, Rodos, Girit daha uygun. Türkiye’de bilhassa Ege ve Akdeniz kıyılarında çok hoş koylar var. Evvelden tatil için Çanakkale’nin koylarına giderdik. Kıyıda köşede bir kamp yerine dönemlik yüksek kiralar ödeniyor. Bir meyhane sofrasında 5 bin lirayla 8 bin lira ortası bir sayı çıkıyor. Türkler ağır geliyor diye fiyatları artırdıkça artırıyorlar. Turistik merkezlerde bu türlü bir durum var. Adalar o denli değil, arza nazaran fiyat artırımı yok. Bütün bunları hesaplayınca Çanakkale yerine adalara gidersek daha az bütçeyle tatil yapabileceğimizi fark ettik.
MEYHANELERE TAM NOT: Adaların birçok Ayvalık üzere. Yerler çok şaşaalı ve gürültülü değil. Eğlenceli sayfiye yeri havası var. Konaklama fiyatları kur farkına karşın makul. Mesela Tasos’da iki kişi günlük konaklama 25 Euro. Meyhanelerde mezeler hoş, çeşit çok. Kabağı, midyesi, kalamarı, karidesi… Porsiyonlar büyük, lezzetli ve doyurucu oluyor. Bilhassa deniz eserleri çok büyüktü. Yanında onların klasik içkisi olan uzo ya da öteki bir içki içiyorsun. En değerli adada iki kişi 40 Euro verip kalkıyorsun masadan. Makul fiyatlı adalarda 20 Euro ödersin. Türkiye’de bilhassa tanınan tatil bölgelerinde gece dışarı çıkmak daha kıymetli. Biz yazın Kaş’ta meyhaneye gittiğimizde 4 bin liraya yakın ödedik. Fişe bakıyorsun, servis fiyatı, kuver fiyatı, eklemişler de eklemişler.
ÖNERİ: ‘BENZİNİ TÜRKİYE’DEN AL’: adalarında akaryakıt, Türkiye’ye nazaran daha kıymetli. Ancak Türkiye’de aracın deposunu akaryakıtla doldurup gidince adada tatil boyunca kâfi oluyor. Orada bir kere daha doldurmaya gereksinim olmuyor. Akaryakıtı Türkiye’den alanlar daha ucuza alır, ek masraftan kurtulur. Ulaşım rahat. Kendi aracımızla feribota bindik. Şu anki bilet fiyatı gidiş geliş 80 Euro. Otomobildeki bir depo akaryakıtla adanın tamamını gezdik, döndük. İstanbul’dan Bodrum’a gidip dönemezdik bir depoyla. Adalar büyük ve çok dik yokuşlu olduğu için yürüyerek gezmek sıkıntı. Motosiklet kiralanabiliyor. Kendi otomobiliyle gelen, otomobil ya da ATV kiralayan tatilciler de var. Toplu taşıma araçları da bir alternatif. Fakat bazen çok ağır oluyor ve yer kalmıyor.
‘TURİZM RANT ODAKLI DEĞİL’: Yunanlar genelde ağır çalışmayı sevmiyorlar. O nedenle adalarda turizm pek rant odaklı değil. Gezerken yerlerden gel gel yapan, önüne atlayan işletmeciler yok. Bir konut kiralıyorsun, marketten alışverişini yapıyorsun. Kendin pişirip yiyebiliyorsun. Çok uzun plaj yerleri var ve genelde plajlarda giriş fiyatı olmuyor lakin aşikâr bir ölçü harcama yapman isteniyor. Kimilerinde ise şemsiye ve şezlong kiralamaya 25 Euro veriliyor. Ayrıyeten her plajda bir kısım halka ayrılmış durumda. Hiçbir plaj ya da otel işletmesi, ‘Burası özel işletme’ deyip kıyısı halka kapatamıyor. Rahatlıkla bir özel plaja girip kıyıya havlu atılabilir ve denizden fiyatsız faydalanılabilir. Oraya giden bir şey kiralamak zorunda değil.”
Antalya’da restoran işletmecisi Leyla Tütüncü, güney kıyısında giderek artan işgallere dikkat çekerek Yunan Adaları’ndaki temel farkın kurallı yapısı olduğunu düşünüyor:
‘GÜNEYDE BİRÇOK PLAJA MAFYA ÇÖKTÜ’: “Güneyde Kaş, Kemer, Alanya, Bodrum üzere tatil bölgelerinde doğal sit alanı olduğu için çivi bile çakılamayacak koylara demir platformlarla oteller, özel plajlar iliştirilmiş. İnanılmaz kaçak var ve giderek artıyor. Birçok plaja mafya çöktü. Bu koylara halkın girişi Anayasal hakken, girişte sizi muhafazalar karşılıyor, arabayı valeye verme mecburiyeti dayatılıyor. Onu aşınca karşına işletmeci dikiliyor, evcil hayvanla giremiyorsun, şezlong ve şemsiyeye fahiş bir sayı ödüyorsun, üstüne bir de belirli bir ölçü harcama yapma zaruriliği ile karşılaşıyorsun. Bu uygulamalara itiraz edip, “Burası doğal sit alanı ve kıyılar halkındır” dersen tehdit ediliyorsun. Adalar tatilinde en ayırt edici fark burada bence. Plaja gelen denize fiyatsız girebiliyor. Kurallar çok net, cezalar ağır ve uygulanıyor. Yasa dışı uygulamalar, hükümet tarafından da engelleniyor. Plajlar Antalya koyları üzere, yalnızca çok kalabalık.”
İstanbul’da organizatör Serkan Erin de vize serbestisinden itibaren kapılarda oluşabilecek mümkün kuyruklar konusunda tatilcileri uyarıyor:
‘KUYRUKLARA HAZIR OLUN’: “Kapıda vizeye her seferinde kişi başı 120-200 Euro aralığında ödeme yapılacak. Olağan vizeye son müracaatımda 100 Euro’ydu ve uzun süreliydi. Yani artık daha maliyetli. Adalara giriş artık biraz daha güç. Girişlerde çok fazla sıra oluyor ve yavaş ilerliyor. Bilhassa hafta sonları dayanılmaz kalabalık oluyor. Erkenden gitmek gerekiyor. Vapur saat 9’da mı kalkacak, birkaç saat evvelden orada olmak gerekiyor. Tatil planı yapanlar, her şeyin rezervasyonu öncesinden yaptırmalı. Ulaşım için bilet, otel rezervasyonu, restoran rezervasyonu… Hepsi hazır olmalı. Adalara kapıda vizeyle giriş yapmak için vapurla gitmek gerekiyor. O nedenle Mikonos üzere aktarmalı gidilen uzak adalara kapıda vizeyle gidilemeyecek.
MAKUL FİYAT SİYASETİ: Lokasyona nazaran konaklama fiyatları değişiyor lakin çift kişilik bir otel odasında ortalama 150 – 200 Euro ortasında. Bugün Çeşme, Alaçatı, Kaş, Bodrum epeyce kıymetli destinasyonlar. Yunan Adaları çok daha uygun. Akdeniz ve Ege’ye gitmekten kat kat daha süratli ulaşabileceğiniz, hayli hoş, deniz eserleri çok lezzetli lokasyonlar bulabilirsiniz. Bir ay evvel Kavala’ya gittiğimde pek makul bir fiyat siyasetiyle karşılaştım. Bu, Santorini üzere bir ada için de geçerli. Gittiğimiz restoranlardan örnek vereyim. Bir yerde 800 gram et için 25 Euro ödedim. Meyhanede 2 ahtapot, kalamar, salata, 4 tane biraya ödediğim sayı, 27 Euro, yani yaklaşık 900 lira. Türkiye’de bu masanın yalnızca biralarına 600 lira veriyoruz, bir meyhaneden 5 bin liranın altında hesapla çıkamıyoruz. Adalarda çok lüks bir restorana gittiğinde 100 Euro ile 200 Euro ortasında hesap ödeyip kalkabilirsin de ancak tek alternatif, uçuk fiyatlı menüler değil.
‘POPÜLER PLAJDA KOKTEYL 4-5 EURO’: Yunanlar için hayat akşam saatlerinde başlıyor. Kimi adalarda, cümbüş gece başlıyor, sabahın birinci ışıklarına kadar sürüyor. Lakin deniz turizmine yönelik adalarda uzun gece cümbüşleri, partiler yok. Yunanistan’da plajlar halka ilişkin. Yani her özel plaj işletmesinin halk için kenara bir yer yapması gerekiyor. Halktan biri işletme parası ödemeden içeri girip denizden ve kumsaldan faydalanabiliyor. Plaja gittiğimde şezlong ve şemsiye için kişi başı 25 Euro, iki kişi 50 Euro ödedim. Çeşme’de bir plaja girdiğiniz vakit çok yüksek sayılar konuşuluyor. Çeşme’nin en tanınan plajlarından biri ile Mikonos’ta tıpkı ayarda bir plajı kıyasladığımda ödediğin hesap bakımından mutlaka büyük bir fark var. Mikonos’ta içtiğim kokteyller 4-5 Euro’ydu, bizim tanınan plajlarımızda 500 liranın altında kokteyl yok.”
120 – 200 EURO VİZE BEDELİ
Yedi günlük kapıda vize uygulaması geçen hafta içi Avrupa Birliği Komisyonu’ndan da geçti. Uygulama kapsamında Rodos, İstanköy (Kos), Sisam (Samos), Sakız (Hios), Meis (Kastelorizo), Sömbeki (Simi) , İlerya (Leros), Limni (Limnos), Midilli (Lesvos) ve Kilimli (Kalimnos) 7 günlük kapıda vizeye açık olacak. Şu anda aracı kurumun hizmet bedeli de dahil olmak üzere vize maliyeti 120-200 Euro ortasında değişiyor.
