Bugün 29 Ekim 2023. Yani Türkiye Cumhuriyeti’nin yüzüncü kuruluş yıldönümü. Yüz sene evvel bugün bir avuç idealist insan tarihin en ilerici adımlarından birini attı ve zaferle sonuçlanan bir ulusal kurtuluş uğraşını monarşiden Cumhuriyet rejimine geçiş yaparak taçlandırmayı başardı. Hepimize kutlu olsun.
Bununla birlikte Cumhuriyetimizin şu an içinde olduğu genel durumun hiç de iç açıcı olmadığını itiraf etmek lazım. İktisattaki ağır problemler kendisini günden güne daha çok hissettirirken, ülkenin dünya demokrasi endekslerindeki yeri de daima irtifa kaybediyor. Hukuk devletinin en temel şartlarının bile vakit zaman göz arkası edildiği ülkemizde toplumsal birlik beraberlik ruhu gittikçe yıpranıyor, ülkenin milletlerarası prestiji da ziyan görmeye devam ediyor.
Söylemesi güç ancak ne yazık ki bu olumsuz durumun esas müsebbibi, ülkemizi 21 yıldır yönetim eden AKP iktidarıdır. Söylemesi güç dedim zira bir ülkeyi yönetim eden takımların o ülkeye ziyan vermesi, o ülkenin çıkarlarını öncelememesi ve o halkın aleyhine hareket etmesi herhalde olabilecek en makus senaryolardan biri olsa gerek. Ama ülkemizdeki durum maalesef tam da bu.
Ekonomiyi bir avuç yandaş zenginin çıkarına hizmet eder ve milyonların aleyhine çalışır hale getiren, zenginle yoksul ortasındaki gelir farkını arşa çıkaran da bu iktidar, demokrasinin asli kurallarını ihlal edip ülkede tek adam idaresi kurmaya çalışan da… Ülkedeki hukuk sistemini yerle bir eden de bu iktidar, tıpkı vakitte kendi halkı ortasında daima cepheleşmeler yaratan, halk kümelerini birbirine karşı provoke etmekten siyasi rant sağlamaya çalışan da… Üstelik AKP idaresi tüm bunları bir strateji haline getirerek, yani kendi iktidarının devamı için planlı formda yapıyor.
İşte bu koşullar dahilinde AKP iktidarının bu yoz ve devlet sorumluluğundan uzak siyasetlerine karşı Cumhuriyetin kurucu prensiplerine hürmet duyan ve onları bugünün hâkim kıymetleriyle harmanlamaya dönük bir muhalefet anlayışına her zamankinden fazla gereksinim var. Bu muhalefetin merkezî kurumu ise doğal olarak, Cumhuriyetin kurucu partisi ve Atatürk bedellerinin en önemli taşıyıcı olma argümanına sahip Cumhuriyet Halk Partisi olmalıdır.
Ancak CHP’nin bu fonksiyonu uzun müddettir yerine getiremediğini de açıklıkla ortaya koymak gerekiyor. Bilhassa son on yıllık devirde CHP Atatürk prensiplerinden gittikçe uzaklaştı, “sağa açılma” düsturuyla Cumhuriyet fikriyatına en uzak şahıslara kapısını açtı, hayat şekli tehdit altındaki milyonlarca insanın sesi olamadı, laikliğin ismini anmaktan imtina ederken cemaat ve tarikatlara en haklı tenkitleri bile yapabilmekten kaçındı. Bunları yaparken de kendi doğal tabanı olan Atatürkçü, seküler kitlelere, belirledikleri adaylara “tıpış tıpış” oy vermek üzere bir misyon biçmekten fazlasını yapmadı.
Artık bundan daha fazlasına gereksinimimiz olduğu kesinlikle. AKP muhalefetsiz, yani kendisine Cumhuriyet bedellerinin daima olarak hatırlatılmadığı, bunların ısrarla korunmadığı bir ortamda dilediği üzere otoriterleşiyor, demokrasiden ve hukuk devleti unsurlarından gitgide daha çok sapıyor, insanların hayat stilleri üzerinde ziyadesiyle müdahaleci ve baskıcı olmaya devam ediyor.
CHP’de gelecek hafta yapılacak Büyük Kurultay işte bu yüzden çok kritik. Çünkü bu değişim süreci yalnızca CHP ile ilgili değil, toplumsal muhalefetin tümüyle, hatta şahsen iktidarın bundan sonra atacağı adımların ne tarafa gerçek evrileceği ile ilgili olarak da bize ipuçları verecek. CHP’nin mevcut idaresinin, partinin tarihî misyonuna uygun davranmadığı ve bundan sonra muhalif kitleler nezdinde bu inancı yaratamayacağı görülüyor. Bundan ötürü da CHP’de değişim ihtimalinin gerçeğe dönüşmesi Türkiye siyasetinin “fabrika ayarlarına” dönüş yapabilmesi için hayati ehemmiyet arz ediyor.
Artık üzerimizdeki baskının devam etmesine tahammülümüz de, kaybedecek vaktimiz da yok. Yaşadığı tüm hayal kırıklıklarına karşın toplumsal muhalefet hala canlı, yalnızca yanacak yeni bir umut ışığını bekliyor. Ya CHP’yi toplumsal muhalefetin düzeyine yeniden çıkararak “Mücadeleye devam!” diyeceğiz ya da Cumhuriyet bedellerinin gittikçe daha da ayaklar altına alınmasına şahit olacağız. Umalım ki bu süreç sonunda kazanan tekrar Cumhuriyetimiz olsun.