Yeni yılın gelişiyle birlikte, gelecek 12 ay içinde ne başarmak ve nasıl bir insan olmak istediğinize odaklanmış olabilirsiniz.
Ancak, kabaca üçte birimiz 2024 için kararlar verip, hedefler belirlerken, bunlara bağlı kalmak büsbütün farklı bir durum. Geçmiş yıllarda yapılan araştırmalar % 12 ila % 45’imizin bu teşebbüslerden yalnızca bir ay sonra vazgeçtiğimizi gösteriyor. Bir öteki çalışmaya nazaran insanların birden fazla amaçlarını yıl ortasına gerçek terk ediyor.
Bu başarısızlıklar, psikologların yıllık “yanlış umutlar sendromu” diye tanımladıkları duruma yol açıyor.
Ancak ulaşılabilecek gayeler koymanın daha düzgün olduğunu gösteren deliller da var. Araştırmalar, daha maksada yönelik, daha gerçekçi, muvaffakiyetin çarçabuk ölçülebileceği gayelerin, sigarayı ya da içkiyi bırakmak üzere bir şeylerden mahrum kalmak ya da kaçınmak üzere maksatlara odaklananlara kıyasla daha başarılı olabileceğini gösteriyor.
Ancak neye odaklanılacağına karar vermek güç olabilir. Bu hususta size yardımcı olmak için, bilimsel temelli ipuçları kullanarak ömrünüzün odaklanabileceğiniz yedi boyutunu derledik.
Getty Images1. GÜN: UYKUNUZA ODAKLANIN
Yeni yılı karşılarken sabaha karşı yattıktan sonra, tahminen biraz uykunuza dikkat etmeniz manalı olabilir. Yılın bu günlerinde, alarmınızın ertele tuşuna basmaktan suçluluk duymanıza gerek yok. Bilim insanları hepimizin kış aylarında yatakta biraz daha fazla vakit geçirmemiz gerektiğini söylüyor.
Araştırmalar ayrıyeten, insanlarda mevsimsel uykunun kelam konusu olduğunu, yani karanlık kış günlerinde, yaz aylarına nazaran daha çok dinlenmemiz gerektiğini gösteriyor. Almanya’da yapılan bir araştırma, insanların Aralık ayında Haziran ayına kıyasla bir saat daha fazla uyuduğunu ortaya koydu. Kış aylarındaki uykumuzu geliştirmek için daha erken yatın ve yatmadan evvelki iki saat içinde parlak ışıklardan ve uyumadan çabucak evvel telefonunuza bakmaktan kaçının. Son araştırmalar ayrıyeten, tıpkı saatlerde yatmanın bağırsak sıhhatimizi da geliştirdiğini gösteriyor.
2. GÜN: BEDENİNİZE ODAKLANIN
Yerinde duramayan bir insansanız, bununla barışma vakti. Ayağımızı vurmak, dizimizi sallamak ve parmaklarımızla oynamak üzere, pek düşünmeden yaptığımız hareketler, şaşırtan derecede çok kalori yakıyor ve gerilimi azaltmamıza yardımcı oluyor.
Ancak kuze yarımküre kış aylarını yaşarken, çıkıp, soğuk havada idman yapmanın da tam vakti. Bu idmanların kalp sıhhatini güzelleştirdiği, bağışıklık sistemimizi güçlendirdiği ve beyaz hücreleri kahverengine dönüştürerek kilo vermemize yardımcı olduğu belirtiliyor.
Egzersize başlamışken, bir sonraki yürüyüşünüzü geri geri de yapabilirsiniz. Geri geri yürümenin, ileri yanlışsız yürümekten daha çok kalori yakarken, bel kaslarınızı da güçlendirdiği belirlendi. Bilhassa, diz eklemine baskıyı azalttığı ve baldır kaslarının esnekliğini artırdığı için, diz meseleleri olanlara tavsiye ediliyor. Beyninize de olumlu etkileyebiliyor.
Geri geri yürürken, çamurla kirlenmekten de korkmayın. Kirlenmek, bedenimizdeki faydalı mikroorganizmaların çeşitliliğini artırmaya yardımcı olabilir. Sedef ve atopik dermatik üzere deri hastalıkları olanların derilerindeki mikrop topluluğunun zayıf olabiliyor.
Vücudumuzun en büyük organı olan deri şaşırtan derecede tesirli ve sıhhatimizi şekillendirmekte büyük bir rol oynuyor. Kuru ya da hasarlı deri, beden genelinde enflamasyona yol açabilen ve kalple beyni de etkileyebilen biyo-kimyasalların üretimini artırabiliyor. Güneş kremi ya da nemlendirici kullanmak, yalnızca daha genç görünmenizi değil, biyolojik yaşınızı geliştirmeyi de sağlayabilir.
3. GÜN: PSİKOLOJİNİZE ODAKLANIN
Bir yabancıyla konuşun, yeterli bir kaygı yaşayın, hayatın kaosunu kucaklayın. Bilime nazaran tüm bunlar daha memnun, daha sağlam ve daha as gerilimli yaşamanızı sağlayabilir. Yeni bir şey de deneyebilirsiniz. Yeni bir kabiliyet öğrenmek beynin esnekliğini artırıyor, aklın adapte olmasına ve kendisini yenilemesine yardımcı oluyor.
Çok enerjik hissediyorsanız, çömelme hareketini (squat) de deneyebilirsiniz. Yer çekimine karşı yapılan kuvvetli antrenmanlar, beyninize kan akışına değerli katkı yapıyor ve bu da bilişsel kabiliyetinizle, sorun çözme yeteneğinizi geliştiriyor.
Getty ImagesBunu yapmaya üşeniyorsanız, kendinizi daha gençmiş üzere düşünmeye çalışabilirsiniz. Araştırmalar, kendinizi genç görmenin, uzun yaşamanıza katkı sağladığını gösteriyor. Ya da bir daha çıkarak, denizi izleyerek, yıldızlarla dolu gökyüzüne bakarak merak hissinizin gücünü hissedebilirsiniz. Şaşırtan şeyler görmek gerilimi azaltıyor, hafızayı geliştiriyor ve diğerleriyle ve etrafınızdaki dünyayla daha düzgün irtibat kurma hissi veriyor.
Ya da dünyanın en erişilebilir gerilim azaltma aracına, müzik söylemeye başvurabilir, beyne yeterli hissettiren hormon endorfin salgılatan aerobik idmanı yapabilirsiniz.
Veya yalnızca nefes alabilirsiniz. Araştırmalar nefes antrenmanlarının gerilimi ve tasayı azalttığını, ayrıyeten tansiyonu düşürdüğünü gösteriyor. Uyumanıza da yardımcı olabilir.
4. GÜN: İLGİLERİNİZE ODAKLANIN
Arkadaşlara sahip olmak sizin için de uygun. Bağışıklık sisteminizi güçlendiriyor, kalp sıhhatinizi geliştiriyor ve sizi daha memnun hissettiriyor. Arkadaşlarınızla geçirdiğiniz vakte biraz da ritm katarsanız, bu sizi daha da yakınlaştırıyor.
Adımlarını senkronize eden arkadaşlar daha düzgün irtibat kuruyor. Arkadaşlar daha uyguna ya da berbata gerçek alışkanlıklarımızı da değiştirebilir. Daima etrafımızdaki insanlardan ipuçları alıyoruz ve bunların davranışlarımızın üzerinde büyük tesirleri olabilir.
Arkadaşlıktan biraz daha fazlasını arıyorsanız, garipliklerinizle de barışın. Giysilerimizdeki küçük değişiklikler, olağanın dışındaki tatlar ve fikirler bizi daha alımlı hale getiriyor.
Affetme konusunda öteki bir tavır takınmak da, hayatlarımıza çok yarar getirebilecek kolay bir adım. “Seni affediyorum” demek ve bunu nitekim kast etmek sıkıntı olabilir lakin gerilim seviyelerimizi düşürüyor, daha çok para kazanmamıza yardımcı oluyor ve yaş aldıkça bizi daha sağlıklı tutuyor.
5. GÜN: NE YEDİĞİNİZE ODAKLANIN
Getty Images Kahve, kararında içilirse sizin için faydalı bir içecek olabilir.Dengeli bir diyet yılın her periyodu için gerekli doğal ki lakin yılbaşı yemeklerinden sonra daha da gerekli. Araştırmalar, abur cuburun, beden için olduğu kadar, psikolojimiz için de makûs olduğunu gösteriyor.
Meyve ve zerzevata gelince de, sıkıntı yalnızca yeşil sebzeler değil. Araştırmalar her renken meyve zerzevat tüketmenin hem beyin sıhhatini geliştirdiğini hem de kalp hastalığı ihtimalini azalttığını gösteriyor.
Araştırmalar, kahve içmenin de felç, kalp hastalığı ya da kanser riskini azalttığını gösteriyor. Fakat kahveyi her şeyde olduğu üzere kararında içmek gerekiyor.
6. GÜN: FORMUNUZA ODAKLANIN
Egzersiz yapmak, gücünüzü artırmak, yağ yapmak, psikolojinizi geliştirmenin yanı sıra, bağırsaklarınızdaki mikropları da daha sağlıklı hale getiriyor.
Günde 10 bin adım atma maksadına odaklanmaya çok büyük olasılıkla değmiyor. Kimi araştırmalar 5 binden fazla adımın da sıhhati geliştirmeye kâfi olabileceğini gösteriyor.
7. GÜN: HOBİLERİNİZE ODAKLANIN
Bazen fikirlerinizle baş başa kalmanın şaşırtan yararları olabiliyor ancak kimi beşerler, can zahmetinden kurtulmak için aşırılıklara da kaçabiliyor.
Kolayca sıkılan beşerler, kendilerini saplantılı cep telefonu kullanımı üzere bağımlılık yapan davranışlar içinde bulabiliyor. Bu durum da bir çok ruhsal meseleye açık hale getirebiliyor.
Yeni bir hobi edinmek, beyninizi genç tutmanın yanı sıra yaratıcılığınızı ateşleyebilir ve can ıstırabınızı gidebilir. Örneğin Nobel ödüllü bilim insanları, olağan insanlara kıyasla üç kat daha ferdî hobilere sahip oldukların ısöylüyor. Bilhassa de müzik, fotoğraf ve şiir üzere yaratıcı alanlara yöneliyorlar.