Yakın bir vakitte beyindeki anksiyetenin nörolojik temelini araştırmak üzere yürütülen bir çalışma, hipokampüste bulunan ve kaygısal davranışları düzenleyen anksiyete hücreleri ve bu hücrelerin bir ışık demetiyle denetim edilebileceği saptadı. Şimdiye dek kobay fareleriyle yürütülen çalışmalar, anksiyete denetimi sağlayan hudut hücrelerinin bastırılmasında kullanılmak için yeni ilaçların üretilmesine katkı sağlayarak, anksiyete bozuklukları yaşayan milyonlarca insan için bir umut ışığı olma niteliğinde. gruptan, Kaliforniya Üniversitesi’nde sinirbilimci olarak çalışan Mzen Kheirbek: “Biz anksiyete hissine iletilen duygusal bilginin beyinde nerede kodlandığını anlamak istiyoruz” diyor.
Sonuca ulaşmak ismine takım, kalsiyum görüntüleme tekniğini kullandı. Laboratuvar fareleri kendi etraflarında hareket ettikçe hipokampüsteki hücrelerin aktivitesini kayıt etmek için farelerin beynine küçük bir mikroskop yerleştirildi.
Olağan dışı kafesler!
Ekip, özel labirentler inşa edip, bu labirentlerin içine açık alanlar ve yükseltilmiş platformlar yerleştirdi. Açık alanlar yırtıcı hayvanlara karşı savunmasızlığı arttırdığı için farelerde anksiyeteyi tetiklediği hali hazırda bilinmekteydi.
Güvenli duvarlardan uzakta, farelerin başında bir şeyler aykırı gittiği görüldü. Biliminsanları, hipokampüste ventral CA1 (vCA1) diye isimlendirilen bölgede harekete geçen hücreler gözlemledi ve farelerin anksiyetik davranışları arttıkça, nöronal aktivitelerinin de arttığını gözlemledi.
Kolombiya Üniversitesi’nden araştırmacı Rene Hen: “Bu hücreleri anksiteye hücreleri olarak isimlendirdik. Zira bu hücrelerin aktivitesi fareler yalnızca dehşet yaşayabilecekleri bir ortama konulduğunda gözlemlendi” diye belirtti.
Bu hücrelerin faaliyeti hipotalumusa kadar takip edildi. Hipotalamus, beynin hisleri denetim eden hormonları düzenlemekte olan bölgesidir. Bu hormonal düzenleme süreci insanlarda da tıpkı formda çalıştığı için -sadece anksiyete-tetikleyen labirentlere maruz bırakılan fareler için geçerli değildir- araştırmacıların hipotezlerine nazaran anksiyete nöronları başlı başına insan biyolojisinin bir kesimi da olabilir.
Kolombiya Üniversitesi Vagelos Tıp Fakültesi’nden ve tıpkı vakitte takımın üyelerinden biri olan Jessica Jimenez: “Bu hücrelerin hipokampüste yer aldıklarını bulmamız, daha öncesinde uygulanmamış ve bilinmeyen tedavileri araştırabilmemiz için önümüzü açtı diyebiliriz” dedi.
Daha da heyecanlandırıcı olan nokta ise, bu anksiyete hücrelerini denetim edebilecek -en azından farelerde- bir formül bulabilmemiz ve sonuç olarak hayvanların davranışlarında gözlemlenebilir bir değişiklik elde bilecek olmamızdır.
Optogenetik ismi verilenbir formül yardımıyla bir ışık demeti vCA1 bölgesinde bulunan hücreler üzerine uygulanmış ve araştırmacılar tesirli bir halde anksiyete hücrelerinin aktivitesini durdurup farelerde anksiyete içermeyen aktiviteleri harekete geçirmeyi başardı. Kheirbek ABD’nin Ulusal Halk Radyosu’ndaki konuşmasında: “Eğer bu aktiviteyi geri çevirirsek, hayvanlar daha az dertli olurlar mı?” sorusu üzerinde durdu ve devam etti: “Bulgularımızda hayvanların daha az korkulu oldukları gözlemlendi. Aslında, fareler labirentin açık kollarını daha çok keşfetme epilimi içerisindeydi.”
Her halükarda, bir sonraki etap birebir denetim sisteminin insanlardaki anksiyeteyi de düzenleyip düzenlemediğini araştırmak olacaktır ki; iki beyin ortasındaki benzerliklere dayanarak, tıpkı mekanizmayı da beşerde bulabilme ihtimalimizin çok yüksek olabileceği söylenebilir. Şayet bu çalışma umulduğu üzere meyvelerini verirse, sonuçlar türlü anksiyete durumlarının tedavi edilebilmesi için yeni yolların bulunmasını sağlayacak büyük ve yeni bir çok araştırmaya kuşkusuzdur ki katkıda bulunacaktır.