(1)
Muğla’nın Yatağan ilçesi sonlarında M.Ö 2 binli yıllarda kurulan antik köy Stratonikeia (Eskihisa)’da birincisi tiyatronun incisi Yıldız Kenter tarafından sahneye konan “Ben Anadolu” oyununu, öğrencisi Ayça Bingöl’ün yorumuyla izliyoruz…
Bingöl, Anadolu’nun antik çağlarından Cumhuriyet’e uzanan 6 bin yılda efsanelere mevzu olan rahmet tanrıçası Kibele’nin, Niobe’nin, su perisi Salmakis’in, Kassandra’nın, Theodora’nın, Nilüfer Hatun’un, Hürrem Sultan’ın, Ayşe Sultan’ın, Sofia Schliemann’ın hikayelerinin ortasında olduğu 16 bayan karakterden bir seçki ile sahne alıyor.
Helenestik periyot kentlerinden Stratonikiea üzere, Patara ve Nysa Antik Kentleri’nde de izleyicisi ile buluşan oyunun sponsorluğunu İş Sanat üstlendi.
Geçen yıl “Antik Sahne” ismiyle hayata geçen proje yaz uzunluğu antik kentlerde sanatsal seyahatini sürdürecek.
(2)
Yatağan, Bodrum’a yakın sayılmaz; 90-100 km’lik yol gideceksin ve gecenin bir yarısı birebir yolu geri döneceksin…
Yine de Bodrum’dan gelenler az değil. Yaklaşık 500 kişilik alana yerleştirilen tüm koltuklar dolu.
Aydın ilinin Sultanhisar ilçesi sonlarında yer alan antik kent Nysa’da 2 bin kişi izlemiş tekrar Yıldız Kenter’in öğrencilerinden Görkem Yaltan idaresinde sahnelenen, 1984 yılında metinlerini Güngör Dilmen’in yazdığı “Ben Anadolu” piyesini…
Girişler fiyatsız. Bu nedenle sanatla, toplum ortasındaki kıymetli bir bariyer aşılmış oluyor. Anadolu topraklarında yaşayan medeniyetlere merak artıyor.
Güney Ege’de Karya medeniyetinin yurt edindiği ve “Gladyatörler Şehri” olarak anılan Stratonikiea’yı özel kılan yanı; bölgede yerleşik medeniyetlerin katman katman izlerini taşıyor olması.
Büyük Menderes’le, Dalaman Çayı ortasındaki bir çoğrafyada 10 bin yıldır insanların yaşadıkları biliniyor.
Karyalılar’dan sonra tıpkı çoğrafyada yerleşik Klasik Helenestik, Roma, Bizans, Türk Beylikleri (Menteşe,
(3)
Osmanlı) ve Cumhuriyet devri yapılar birinin üzerine biniyor.
Muğla’nın Yatağan ilçesinde pagan inanışının merkezi kabul edilen 3 bin yıllık Lagina Kutsal Alanı‘nda ise 6 yıllık ortadan sonra 2017 yılında tekrar kazma sesleri yükseliyor.
Lagina kazılarında yer alan Denizli Pamukkale Üniversitesi Rektör Yardımcısı Prof.Dr. Bilal Söğüt Stratonikiea hafriyat başkanlığını üstlenmiş.
Söğüt’le Turizm ve Kültür Bakanlığı, Muğla Valiliği ve Yatağan Belediyesi’nin işbirliği ile onarımı tamamlanan Osmanlı devri Şaban Ağa Mescidi ve Selçuklu yapısı hamamla çevrili meydandaki köy kahvesinde soluklanıyoruz.
Söğüt, “Türkiye’nin birinci ve tek Arkeoloji Enstitüsü 2015 yılında Pamukkale Üniversitesi’nde kuruldu” diyor.
İstanbul üzere büyük ve tarihi bir kentin, sanat tarihi, tarih ve edebiyat alanında öne çıkan üniversitelerinde bu türlü bir enstitünün olmaması nasıl açıklanır bilmiyorum.
(4)
Türkiye’de heyeti 42 Arkeoloji Fakültesi bu alanda bir enstitü kurma gereğini ortadan kaldırıyor olabilir mi? Akademinin tartışma konusu…
Bana bu bahis, AKP’nin “Osmanlıcılık” ve de “Yandaş” ideolojisinin arkeoloji alanındaki çalışmalara yansımasından bağımsız alınamaz üzere geliyor.
Nedenini söyleyeyim:
Yatağan ilçesi termik santral bölgesi. Hafriyat alanına yanlışsız ilerleyen AYDEM Güç bünyesinde faaliyet gösteren Yatağan Termik Santral A.Ş’nin yer altı madenciliğine “dur” diyecek bir “Kazı Başkanı” istemezler!
Bakanlık hafriyat bölgesinde 4 köyde istimlak gerçekleştirmiş.
Söğüt, “Köylerden bayanlar hafriyat alanında taban fiyatlı olarak çalışıyorlar” diyor.
Lagina Kutsal Alan üzerinde durmak gerek.
İlk Türk hafriyat heyeti Lagina’da çalıştı.
Kazının başında Suna İnan Kıraç Vakfı tarafından 3.5 milyon dolara satın alınan ve Pera Müzesi’nde sergilenen ünlü “Kaplumbağa Terbiyecisi” tablosunun ressamı; arkeolog, müzeci, belediye lideri 1842 İstanbul doğumlu Osman Hamdi Bey vardı.
Lagina, cihandaki her canlı ve her cismin Tanrı’nın yansıması olduğuna inanılan tek Tanrı’lı dinlerden evvel benimsenen Pagan inancının takipçilerinin Kabe’si…
Dünyada yaklaşık 3.5 milyon Pagan’ın potansiyel olarak ziyaret edebileceği bir ibadet merkezi.
İnsanın tekrar tekrar ve her kezinde öbür bir canlı ve cisim olarak dünyaya geldiğine inanıyorlar.
Şamanizm üzere doğayı merkeze alan bu inanç sisteminin en kıymetli iki simgesinden biri ağaç, oburu de 5 köşeli yıldız…
Modern paganların düsturları ortasında hiçbir canlıya ziyan vermemek, tabiatın içinde yaşamak, az tüketmek ve yardımlaşma yer alıyor.
Aborjin ve Kızılderili kabileler Mezo-Pagan, 1960’larda ortaya çıkan “anı yaşa” ideolojisini güden Hippiler’in de Paleo-Pagan olarak anılıyor.
Her yıl binlerce turist Lagina’daki Pagan kilisesini ziyarete geliyormuş.
Yatağan Termik Güç Üretim A.Ş’nin ticari prestijinin zedelendiğini öne sürerek 1 milyon liralık tazminat davası açtığı Yatağan Yeşil Hayat Derneği Lideri Kazım Erol’ün bu alanda düzenlemek istediği şenlik talebi kaymakamlık tarafından geri çevrilmiş.
Festivallerle anılması gereken Muğla’da kömürün karası ağır basıyor.
Limak Holding ve IC Holding ortak iştiraki YK Güç’ün Muğla’nın Milas ilçesine bağlı İkizköy’de bulunan Akbelen Ormanı’nda maden alanını genişletmek için gerçekleştirdiği ağaç bölümüne karşı, bölge halkının gayreti sürüyor.
Dün sabahın birinci ışıklarında Akbelen Orman alanına baskın yapan kolluk güçleri, ağaçlarını korumak için direnen çevreci köylüleri gözaltına aldı.
Geleceği aydınlatmak için kömür yakmıyor Anadolu!
Doğaya dönüyor yüzünü rahmet saçıyor bu topraklar.
İlk sayfada Kibele, son sayfada Milas 3. Asliye Ceza Mahkemesi’nde yargılanan ömür savaşçıları İkizköylü Gülören Demir (ler) yer alıyor.