21 sıhhat meslek örgütünün bugün ve yarın iş bırakma aksiyonu yapmasından evvel Sıhhat Bakanı Fahrettin Koca, sıhhat işçilerine bir mektup gönderdi.
Bakan Koca, sıhhat işçilerinin aksiyonunun “işleyişe karşı sorumsuzluk” manasına geleceğini ve “toplumca kabul edilir” olmadığını savundu.
Sağlık işçilerinin aksiyonunu maden çalışanlarının aksiyonları ile karşılaştıran Koca, “Maden ocağı çalışanının örgütlü bir aksiyonu kömür üretimini aksatma üzerinden gerçekleşir. Hizmet verilen alan insan sıhhati olduğunda bu formüldeki ‘araç’ hastadır. Hasta mağduriyetinin araç olarak kullanılmasını bizler, hekim ve sıhhat çalışanı tasavvurumuzla asla bağdaştıramayız” tabirlerini kullandı.
19 sendika ve 2 Aile Hekimliği Federasyonu’ndan oluşan Sıhhat ve Toplumsal Hizmet Birlik ve Dayanışma Platformu (SABİM) doktorların ve sıhhat çalışanlarının özlük haklarını koruyacak ve enflasyona ezdirmeyecek kaidelerle toplu kontratların hayata geçirilmesini hedefliyor.
Bakan Koca’nın mektubu şöyle:
“Size ve mesleklerine yürekten bağlı olduğuna inandığım tüm arkadaşlarıma selamlarımı, sevgilerimi sunuyorum. Sıhhat meslek kümesi mensuplarına medeniyetler tarihi boyunca gösterilen özel hürmet, bunun bizlerde özsaygıya dönüşen karşılığı her vakit seçkinliği de yansıtır olmuştur. Hürmete bedel olmayı, hiç kuşkusuz, hürmete paha bulma tamamlar ve ülkemizde hastalar ile sıhhat çalışanları ortasındaki münasebetin özü, istisnalar dışında, budur. Selam ve sevgi sözlerimi tıpkı vakitte halkımızın size yönelik bu hislerinin sözü olarak kabul edin.
Büyük bir sıhhat savaşımı verdiğimiz günlerin ertesinden başlayarak, sıhhat meslek kümesi mensuplarına tüm taraflarıyla daha yüksek bir saygınlık kazandırma, çalışma kaidelerini her bakımdan düzgünleştirme kararlılığı içindeyiz. Bu gayeyle, planlı, sonuç alıcı bir halde mevcut tüm imkânları harekete geçirmeye, yeni imkânlar oluşturmaya çalıştık. Üzerinden yaklaşık iki yıl geçen o günlerde, hatırlarsanız, sizlere, “Biraz sabır” demiştim. Dönüp baktığınızda, bu beklentimin içerdiği vaatler konusunda, artık yanılmışlık duygusu içinde olanınız var mı? Sabrınızın akabinde, devletimizin ürettiği radikal tahliller ve esaslı değişimler geldi. Bunların toplamına Beyaz Islahat diyoruz.
Bu kapsamda yapılan çalışmaların içeriği bakanlığımızda Beyaz Islahat ismiyle oldukça hacimli bir kitaba dönüştürülmüş durumda. Kitap, gayelerden değil, sonuçlardan oluşuyor. Kitabın bir özetini veremeyeceğimize nazaran, kimi soruların yardımıyla birkaç başlığımızı hatırlayalım:
Hekimlerin eline geçen aylık toplam ölçünün şu anki seviyelere gelebileceğini sanki kaç kişi öngörebilmişti? “Altı yıla karşılık 1 yıl yıpranma tazminatı” kazanımını, 5510 sayılı yasanın zarurî kıldığı prim temelli emekliliğin doktor ve diş doktorlarını kapsar olmaktan çıkacağını içimizden sanki kaç kişi hayal edebilmişti? Mahsuplaşma sisteminin bir istisna bırakmadan kaldırılacağını, her emeğin karşılık bulması asıllı bir teşvik ödeme sisteminin uygulamaya geçeceğini sanki kaçımız tasavvur edebiliyordu? İntörn hekimlerle diş hekimliği son sınıf öğrencilerine tam taban fiyat ödenmesi fakat düzgün niyetli bir plan üzere görülmüyor muydu? Dünyada örneği bulunmayan, sıhhat çalışanları için adeta “mesleki kalkan” fonksiyonu görecek güçte bir Malpraktis yasası umuluyor muydu? Şiddet cürmü karşısında öbür hiçbir meslek kümesinin sahip olamadığı yasal düzenlemelere sahip olacağımız, sıhhatte şiddet kabahatinin Katalog Kabahatler kapsamına alınabileceği düşünülüyor muydu? Uygulamada sıkıntılarımız olduğu muhakkak gerçek, lakin sıhhatte şiddet kabahatlerine 10 yılları bulan cezalar verildiğine birinci defa şahit oluyoruz. Düzenlemelerin tam olarak yerleşmemiş olmasına bağlı sıkıntılara karşı ise bilmenizi isterim ki gerekli tavrı alıyoruz. Mevzu başlıklarımıza bir örnek daha vereyim: Çok nöbet yükünün, gayriinsani olması sebebi ile son bulacağını, bu durumu “şiddet” olgusu kapsamında ele aldığımızı söylediğimizde tasarımızı pek de inandırıcı bulmayanlar sizce az mıydı? Doktor odalarına birer tıbbi sekreter atanması, sayınınsa 32 bine kadar varabileceği hayal kapsamında bir beklenti değil miydi? Bu “bir kitap” dolusu gelişmelerin sayılmasına muhtaçlığımız bulunmuyor. Unutan, yeri gelince hatırlıyor olmalı.
Sorunları birlikte ele aldığımız, akılcı bir bekleyiş sürecininse bizlere güç verdiği birinci ıslahat devrinde kıymeti inkâr edilemez sonuçlar aldık. Ancak hayata bağlı olarak, sorunlarımız de dinamiktir. Ne sorunların tamamı birebir anda çözülebilir ne de “mükemmel ve eskimez tipten çözüm” üretilebilir. Yanılıyor muyum?
Biliyoruz ki, hala devam eden, büyüme eğiliminde olan yahut belirginleşmesi beklenen meselelerimiz var. Külliyen olgunlaşmamış tahlilleri paylaşmamış olmamızı anlayışla karşılayın. Nöbet fiyatlarının adil bir seviyeye çıkması gerekiyor. Sıhhat çalışanlarının taban ödemesinin artırılması kural. Teşvikte tavana takılan arkadaşlarımızın önündeki sorun acele tahlil istiyor. Artan maliyetler karşısında aile doktorlarımızın cari harcamaları kıymetli bir problemimiz. Sn. Cumhurbaşkanımızın kelamını verdiği, sıhhat çalışanlarına yapılmakta olan sabit ödemenin emekliliğe sayılması konusunda da üzerimizde çok değerli bir misyon var. Enflasyon gerçeğine karşı bütün sıhhat çalışanlarımızı korumak emeliyle, ilgili taraflarla çalışmalarımız devam ediyor. Tek tek tüm mevzuları sıralamaya, açmaya imkân yok. Lakin her birimizi ve kamuoyunu yakından ilgilendiren şiddet problemimiz karşısında gelinen nokta için bir açıklama yapmak boynumun borcudur:
Hastanelerimizde inançlı çalışma ortamları oluşturma konusunda kararlıyız. Yapılan yasal düzenlemelerle yetinemeyeceğimizi birçok sefer belirttim. Sıhhatte şiddet üzere çok taraflı bir meselede, hukuk, tahlil bileşenlerinin yalnızca bir modülüdür. Artık tamamlama basamağında olduğumuz “Sağlıkta Şiddete Karşı Hareket Planı” çalışmamızı yakında uygulama sürecine koyacağız. Uygulama öncesinde sizlerin de geliştirici kanılarını almayı istek ediyorum. Bu vesile ile vermek istediğim iki kıymetli haber var: Beyaz Kod sisteminin bir alt evresi olacak ve beklenen bir riske karşı devreye girmeye hazır, polis karakoluyla irtibat halinde çalışacak yeni bir sistemin yazılımı tamamlanmak üzeredir. Öte yandan, polis ve güvenlik vazifelisi sayısı da yakında artırılacak. (Bu paragrafta değindiğim bahisler için size ayrıyeten yazacağım.)
Tüm sıkıntılara karşı muvaffakiyete ulaşmamız için, bizim kararlılığımızın sizin dayanağınız ile bütünleşmesi gerekiyor. Ayrıyeten şunu da dikkate almakta fayda var: Topluluk içinde ahenk, kazanımların korunmasında değerli bir gerekliliktir. Haklı yanlarına karşın prosedürüyle, lisana getiriliş biçimi ve yeriyle kamusal atmosferde tasaya neden olacak birtakım talepler, bu taleplerin manasını devalüe eder: “Çare” olan sıhhat çalışanının, problemlerine, herkesin faydasına olacak tahlilleri ararken başvuracağı yol, onun saygınlığı ile de örtüşmelidir.
Ülkemizin sıhhat sistemi her profesyoneline gereksinim hisseden, bir kişinin boşluğunun öbür çalışanlar ve hastalarca hissedileceği bir sistemdir. Bu işleyişe karşı sorumsuzluk manasına gelecek, hizmetimize ziyan verici taraflar içerebilecek tavır ve sistematik davranışların, ne bizce, ne de toplumca kabul edilir bulunması da mümkün değildir. Sıhhat meslek kümeleri için yapılan iyileştirmelerin az çok farkında olunduğu için, kendini “sokak” yoluyla tabir eden taleplerin “yerinde” bulunmayacağı kanısındayım. Ve bu hatırlatmaları yapmaktan ötürü açıkçası keder içindeyim. Hepimizin ortak faydalarını, sıhhat hizmetinde düzenle sürekliliği temel alan kurallarımıza ise esasen bilindikleri için değinmiyorum. Kazanımların sorumlulukları artırdığı da esasen açıktır.
“Peki, haklarımızı kiminle, nerede, nasıl arayacağız?” Üzerinde tekrar düşünülecek mevzu budur. Bu dostça mektup, size gerçek kişinin Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanı, yanlışsız yerin Türkiye Cumhuriyeti Sıhhat Bakanlığı, yanlışsız tekniğin “iletişim” ve tahlil üretimine işte bu eksende şahsen iştirak olduğu iletisini versin istiyorum. Daha evvel de uygulayıp başarılı olduğumuz çalışma formu budur. Yapılması gereken, tekrar birebir şeydir. Dönemsel haletiruhiyemizin, sorun çözme gayesi yerine diğer emeller güttüğünden pek emin olamayacağımız taraflarca fırsat bilinmesine müsaade vermemeliyiz.
Sağlık meslek mensuplarının dayanışma ve ortak fayda üretme hedefli tertipler oluşturması tartışma kabul etmeyecek bir bahis. Ancak her vakit şunu da düşünmekten yanayım. Örneğin, maden ocağı çalışanının örgütlü bir aksiyonu kömür üretimini aksatma üzerinden gerçekleşir. Hizmet verilen alan insan sıhhati olduğunda bu formüldeki “araç” hastadır. Hasta mağduriyetinin araç olarak kullanılmasını bizler, tabip ve sıhhat çalışanı tasavvurumuzla asla bağdaştıramayız. Bu durumun; mesleğimizin düşüşünden şikâyet edilen prestijini düzgünce tehlikeye attığını, sıhhat alanındaki örgütlü yapılarınsa bizimle kan uyuşmazlığı gösteren yollar yerine apayrı bir yaklaşıma muhtaçlığı olduğunu kabul etmeliyiz. Kaynağı “yeni” niyetler olan tahliller, diğer alanlara ilişkin, eski şemalardan uyarlanmış tahlillerden kat kat fazla faydalıdır. Ve topluluğumuzun sıkıntılarına karşı özgün zekâların parlayışlarına her zamankinden çok gereksinimimiz var.
Değerli çalışma arkadaşım,
Bir sıkıntıdan etkilenen herkes tahlilin de kesimi olma hakkına sahiptir. Üstesinden daima birlikte gelme kararlılığı gösterdiğimiz hiçbir sorunun olduğu üzere kalacağına ihtimal bile vermeyelim. Bakanlığımın birinci periyodunda yaptığımız üzere, mevzuların sahipleri olarak yeniden, içinizden farklı yaklaşımlara sahip arkadaşlarla planlayıp, yüz yüze görüşelim. Problemden “yeni sorun” üretmeyi kazanım hanesinde görme yanılgısına düşenleri dikkatle uyaralım.
Beyaz Reform’un birinci devrinde elde ettiğimiz kazanımlar ortada ve sıhhat çalışanları kadar hastaların da faydasınadır. Bu ikili “yarar” prensibiyle yolumuza devam etmeliyiz. Prensibimize zıt düşecek algıların oluşmasındansa kaçınmalıyız. Artık odaklanmamız gereken bahis, Beyaz Reform’un ikinci devridir. İkinci “Beyaz Reform” devrinin başlamış olduğu haberini her birinizle paylaşıyorum.
Sağlık sistemimiz ve sıhhat çalışanlarımız için atılacak yeni adımların heyecanı ile sizlere çalışmalarınızda muvaffakiyetler, insan hayatındaki yerinizi bilmenin memnunluğu ile dolu günler diliyorum. Yakında tekrar görüşmek üzere.” (HABER MERKEZİ)